امداد و نجات پایه های بلوط آسیب دیده در طبیعت

درخت بلوط با قدمت 84 میلیون سال در سرتاسر نیمکره شمالی پراکنده است و نقش پایه ای و مهمی را در حفظ تنوع زیستی دارد. بلوط از عناصر غالب و عمده جنگل ها در کوه‎های زاگرس است، به طوری که حضور و خاستگاه سایر گیاهان در این منطقه وابسته به این جنس است. عوامل مختلفی منجر به کاهش کمی و کیفی جنگل های زاگرس شده است. معمولا همراه با سیل، رانش زمین و ریزش خاک در ترانشه ها، پایه های بلوط از جایگاه خود حرکت می کنند و جابه جا می شوند. این پایه ها در طبیعت به دلیل جابه جاشدن از بستر خود دچار خشکیدگی و مرگ می شوند. در این تحقیق پایه‎های بلوط در معرض آسیب، به مکان‎های مناسب منتقل و نحوه استقرار آنها بررسی شد. داده ها با استفاده از طرح کاملا تصادفی با پنج تیمار و 13 تکرار تجزیه و تحلیل شد. میانگین تیمارها به روش آزمون چند دامنه‎ای دانکن و در سطح احتمال پنج درصد مقایسه شد. بر اساس نتایج تجزیه واریانس، بین تیمارهای مختلف اختلاف بسیار معنی‏داری از نظر صفات مطالعه شده وجود داشت. طبق نتایج مقایسات میانگین، بیشترین مقدار همه صفات مورد نظر شامل درصد زنده‏مانی، درصد برگ‏دهی، اندازه برگ و رشد طولی ساقه‎های جوان مربوط به پایه‎هایی بود که در ماه‏های آذر و دی منتقل شدند. انتقال پایه‎ها در فروردین ماه به طور معنی‎داری سبب کمترین درصد زنده‏مانی، درصد برگ‏دهی و رشد طولی ساقه‏های جوان شد. از نظر صفت اندازه برگ، انتقال پایه‎ها در اسفند و فروردین اختلاف معنی‎داری با هم نداشتند. با انتقال پایه‎های بلوط آسیب دیده به مکان‎های مناسب، ضررها و آسیب‎های رسیده به پایه‎های مادری بلوط به حداقل می رسد و شاهد حذف درختان چند ده ساله و کهن سال از طبیعت نخواهیم بود. این روش می‎تواند به عنوان یک الگو برای امدادرسانی و نجات پایه‎های آسیب دیده و کاشت آنها در مناطق مورد نیاز مثل پارک‎ها و باغ های گیاه شناسی استفاده شود.