مقایسه اثربخشی درمان های فعال سازی رفتاری و فراشناختی بر نگرانی تصویر بدنی، اضطراب و افسردگی بیماران پسوریازیس

پسوریازیس به عنوان یک بیماری پوستی به سبب اثرات ظاهری و ویژگی های بالینی که دارد، به صورت وسیعی بر سلامت روان بیماران مبتلا تاثیر می گذارد؛ ازاین رو، پژوهش حاضر با هدف مقایسه اثربخشی درمان های فعال سازی رفتاری و فراشناختی بر نگرانی تصویر بدنی و اضطراب و افسردگی بیماران پسوریازیس انجام شد.

مطالعه به روش نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون و پس آزمون همراه با گروه گواه انجام شد. جامعه آماری را تمامی بیماران پسوریازیس مراجعه کننده به کلینیک های پوست بیمارستان رضوی و بیمارستان امام رضا(ع) مشهد در سال 1398 تشکیل دادند. از این بین، 45 نفر دارای نمره بیشتر از خط برش در پرسش نامه نگرانی از تصویر بدنی (لیتلتون و همکاران، 2005) و مقیاس درجه بندی اضطراب همیلتون (همیلتون، 1959) و پرسش نامه افسردگی بک-ویرایش دوم (بک و همکاران، 1996)، به روش نمونه گیری دردسترس به طور داوطلبانه وارد مطالعه شدند. سپس به طور تصادفی در گروه های آزمایش و گواه (سه گروه پانزده نفره) قرار گرفتند. صرفا هرکدام از گروه های آزمایش در هشت جلسه به مدت دو ماه درمان فعال سازی رفتاری و درمان فراشناختی را دریافت کردند. داده ها با استفاده از شاخص های آمار توصیفی و آزمون تحلیل کوواریانس تک متغیره و آزمون تعقیبی بونفرونی در نرم افزار SPSS نسخه 26 با سطح معناداری کمتر از 0٫05 تجزیه وتحلیل شدند.

پس از کنترل اثر پیش آزمون، نتایج نشان داد که تفاوت معناداری بین گروه های آزمایش و گروه گواه در نمره های پس آزمون علایم نگرانی تصویر بدنی (0٫001>p) و اضطراب (0٫001>p) و افسردگی (0٫001>p) بیماران پسوریازیس وجود داشت. تفاوت معناداری بین گروه درمان فعال سازی رفتاری با درمان فراشناختی در متغیرهای افسردگی (0٫821=p) و اضطراب (0٫192=p) مشاهده نشد؛ اما در متغیر نگرانی تصویر بدنی (0٫047=p) تفاوت معناداری بین دو گروه آزمایش وجود داشت و بیانگر برتری درمان فعال سازی رفتاری بود.

براساس نتایج پژوهش، درمان فعال سازی رفتاری و درمان فراشناختی بر نگرانی تصویر بدنی و اضطراب و افسردگی بیماران پسوریازیس اثربخش است و اثربخشی درمان فعال سازی رفتاری بر کاهش نگرانی تصویر بدنی بیشتر از درمان فراشناختی است.