تصویرسازی با آلات موسیقی در حماسه تاریخی- دینی دلگشانامه (نسخه خطی)

هدف این پژوهش، بررسی چگونگی و میزان استفاده هنری میرزا ارجمند آزاد کشمیری از واژگان مرتبط با آلات موسیقی است. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی و جامعه آماری تمامی ابیات مثنوی دلگشانامه است. نتیجه پژوهش نشان میدهد که دانش آزاد در زمینه موسیقی، بیشتر مربوط به شکل ظاهری و نوای آن سازها بوده است. در این پژوهش واژگان و اصطلاحات موسیقی مورد استفاده در مثنوی دلگشانامه را به همراه شماره ابیات ذکر و از جنبه های هنری و بلاغی بررسی کرده ایم. ابتدا هر ساز را معرفی کرده و به تصویرآفرینی، مضمونپردازی و بیان اهداف شاعر در استفاده از آلات موسیقی پرداخته ایم. با توجه به بررسیهای انجام شده بسامد سازهای زهی در این اثر بیشتر در قسمت ساقینامه هایی است که در لابلای حماسه تاریخی- دینی دلگشانامه سروده شده است و با موضوع ساقینامه ها که بزمی و غنایی است تناسب کامل دارد، همچنین بسامد برخی از سازهای کوبهای چون کوس، طبل و کرنا بیشتر با موضوع مثنوی که حماسی است مرتبط است.