زمین شیمی زیست محیطی و منشا فلزات سنگین و هیدروکربن های آروماتیک چند حلقه ای (PAHs) در گرد و غبار خیابان شهرستان ماهشهر

هدف از انجام این مطالعه تعیین منشا فلزات سنگین و هیدرو کربن های آروماتیک چند حلقه ای درگرد و غبار خیابان شهرستان ماهشهر می باشد. در این راستا تعداد 10 نمونه گرد و غبار خیابان، از مناطق با کاربری مختلف شامل (نواحی صنعتی، تجاری، آموزشی، پر ترافیک، بیمارستان، مسکونی و پارک) از سطح خیابان برداشته شد. غلظت فلزات سنگین (Sb, Pb, Zn, Cu, Co, Cr, Mn, Ni, Mo, V, Fe) توسط دستگاه ICP-OES و نیز غلظت هیدروکربن های آروماتیک چند حلقه ای توسط دستگاه GC-MS تعیین شد. میانگین فاکتور غنی شدگی فلزاتPb, Zn, Cu, Fe در منطقه مورد مطالعه، غنی شدگی متوسط را نشان داد. محاسبه شاخص زمین انباشت نشان داد که عناصر Pb, Zn, Cu, Feدر محدوده غیر آلوده تا متوسط آلوده و عناصر Co, Sb Cr, Mn, Ni, Mo, V, در محدوده غیر آلوده قرار می گیرند. تحلیل های آماری همچون تحلیل مولفه های اصلی (PCA)و تحلیل خوشه ای (CA)، برای تعیین منشا طبیعی و انسان زاد آلاینده ها به کار رفت، نتایج این تحلیل ها، بیشتر منشا انسان زاد را برای فلزات سنگین و هیدروکربن های آروماتیک چند حلقه ای نشان داد که بیشتر ناشی از ترافیک وسایل نقلیه و وجود صنایع پتروشیمی در منطقه می باشد. ترکیبات غالب PAH در همه نمونه های گرد و غبارخیابان PAH های با وزن مولکولی بالا (HMW) بودند. همچنین مشخص شد که PAH های گرد و غبار دارای منشا پیروژنیک هستند. مجموع PAH های سرطان زا در همه نقاط نمونه برداری بالاتر از مجموع PAH های غیر سرطان زا بود. نسبت های (BaA/(BaA + Chr به IND/(IND+BghiP) نشان داد که منشا PAHهای موجود درنمونه ها، احتراق نفت و زغال سنگ و زیست توده می باشد.