فاطمه راست منش
-
زمینه و هدف
در طول چند دهه گذشته، آلودگی فلزات سنگین در گرد و خاک فضاهای داخلی به طور گسترده مورد مطالعه قرار گرفته است. در حالی که کیفیت محیط درون خودروها به اندازه کافی مورد توجه قرار نگرفته است. بنابراین، اهداف خاص این مطالعه به طور کلی شامل بررسی مقدار فلزات سنگین انتخابی در گرد و خاک خودروهای شخصی و نیز ارزیابی خطر سرطان زایی و غیر سرطان زایی مواجهه با گرد و خاک داخل این خودروها از طریق بلع، استنشاق و جذب پوستی در شهر اهواز است.
روش بررسیدر این مطالعه 10 خودرو انتخاب شد. شرط انتخاب خودروها عدم شستشوی خودرو به مدت یک هفته بوده است. سپس از گرد و خاک فیلتر کولر و نیز کابین هر خودرو، نمونه هایی جمع آوری و کدگذاری شد. به منظور تعیین ترکیب فلزات سنگین، آنالیز طیف سنجی (ICP) بر روی نمونه ها صورت گرفت.
یافته هابررسی شاخص خطر غیر سرطان زایی (HI) در مطالعه حاضر بیانگر مقادیر بیش از 1 و به عبارتی ریسک خطر سلامت بالا است. ترتیب مقادیر شاخص HI برای فلزات سنگین عبارت است از Pb> Cu> Cr> Fe> Zn> Cd> Ni، این مسیر در کودکان HQing< HQinh<hqder و در بزرگسالان از روند HQing<hqder< HQinh تبعیت می کند. همچنین بررسی مقادیر فاکتور غنی شدگی نمونه های مورد مطالعه، بیشترین و کمترین مقادیر را به ترتیب برای عنصر مس (4/3) و نیکل (8/3) نشان داد. بررسی شاخص زمین انباشت نیز بیشترین و کمترین مقادیر را به ترتیب برای عنصر آهن (12/75) و نیکل (1/9) و میزان شاخص بار آلودگی و آلودگی یکپارچه را به ترتیب </hq</hq27E+1/34 و 9E+2/07 نشان داده است که بیانگر حدود متوسط برای فلزات سنگین مورد مطالعه است.
نتیجه گیریبر اساس این مطالعه، خطر غیر سرطان زایی فلزات مورد مطالعه (بجز فلزات سنگینFe و Cu) برای کودکان بیش از بزرگسالان برآورد شده است. هچنین بررسی شاخص CR برای سه فلز سنگین سرطان زای کادمیوم، کروم و آرسنیک نیز از سطح بی خطر تجاوز کرده است، این شاخص نیز برای کودکان مسیر بلع دهانی و برای بزرگسالان مجاری تنفسی را هدف فلزات سنگین بیان می کند. در مطالعه حاضر مقادیر فلزات سنگین مورد مطالعه بیش از استانداردهای تعیین شده است. فاکتورهای مواجهه و ارزیابی پارامترهای ریسک این مطالعه، سطح خطر سرطان زایی و غیر سرطان زایی برای کودکان و بزرگسالان، در محدوده مخاطره است. در مطالعه انجام شده غنی شدگی فلزات سنگین در فیلتر خودرو، بیش از کابین است.
کلید واژگان: خطر بهداشتی, فلزات سنگین, کابین خودرو, فیلتر هوای خودرو, شهر اهوازBackground and ObjectiveDuring the last few decades, heavy metal pollution in indoor dust has been widely studied; While, the quality of the environment inside the cars has not been considered enough. Therefore, the specific objectives of this study generally include investigating the levels of selected heavy metals in the dust of private cars collected from Ahvaz city, as well as evaluating the health risk of carcinogenesis and exposure to the dust inside these cars through ingestion, inhalation, and skin absorption.
Materials and Methods10 cars were selected for this study. The condition of choosing the cars was not to wash the car for a week. Then, samples were collected and coded from the dust of the air conditioner filter and the cabin of each car. To determine the composition of heavy metals, spectroscopic analysis (ICP) was performed on the samples.
ResultsThe study of non-carcinogenic risk index (HI) in the present study indicates that the values of more than 1 and the health risk is high. The sequence of HI index values for heavy metals was obtained as Pb>Cu>Cr> Fe> Zn> Cd> Ni. Evaluated risks from different pathways in children was HQing < HQinh<hqder while in adults follows HQing<hqder< HQinh process. Additionally, the values of enrichment factor of the studied samples showed the maximum and minimum values for Cu (4.3) and Ni (8.3), the maximum and minimum geoaccumulation index for Fe (12.75) and Ni (1.9) and the amount of integrated pollution and pollution index were estimated to be 1.34+E27 and 2.07+E9, respectively, indicating the average range for the studied heavy metals.</hq</hq
ConclusionAccording to this study, the risk of non-carcinogenic risk of heavy metals (except Fe and Cu) for children is estimated to be higher than that of adults. Furthermore, the investigation of the CR index for the three carcinogenic heavy metals (cadmium, chromium, and arsenic) has exceeded the safe level, which indicates ingestion and inhale as the target pathways for the worst adverse effects of heavy metals in children andadults, respectively. In the present study, the amount of heavy metals studied is more than the set standards. The results of the current study showedthe more enrichment of heavy metals in the car filter as compared with the cabin.
Keywords: Health risk, Heavy metals, Car cabin, Car air filter, Ahvaz city -
هدف از انجام این مطالعه تعیین منشا فلزات سنگین و هیدرو کربن های آروماتیک چند حلقه ای درگرد و غبار خیابان شهرستان ماهشهر می باشد. در این راستا تعداد 10 نمونه گرد و غبار خیابان، از مناطق با کاربری مختلف شامل (نواحی صنعتی، تجاری، آموزشی، پر ترافیک، بیمارستان، مسکونی و پارک) از سطح خیابان برداشته شد. غلظت فلزات سنگین (Sb, Pb, Zn, Cu, Co, Cr, Mn, Ni, Mo, V, Fe) توسط دستگاه ICP-OES و نیز غلظت هیدروکربن های آروماتیک چند حلقه ای توسط دستگاه GC-MS تعیین شد. میانگین فاکتور غنی شدگی فلزاتPb, Zn, Cu, Fe در منطقه مورد مطالعه، غنی شدگی متوسط را نشان داد. محاسبه شاخص زمین انباشت نشان داد که عناصر Pb, Zn, Cu, Feدر محدوده غیر آلوده تا متوسط آلوده و عناصر Co, Sb Cr, Mn, Ni, Mo, V, در محدوده غیر آلوده قرار می گیرند. تحلیل های آماری همچون تحلیل مولفه های اصلی (PCA)و تحلیل خوشه ای (CA)، برای تعیین منشا طبیعی و انسان زاد آلاینده ها به کار رفت، نتایج این تحلیل ها، بیشتر منشا انسان زاد را برای فلزات سنگین و هیدروکربن های آروماتیک چند حلقه ای نشان داد که بیشتر ناشی از ترافیک وسایل نقلیه و وجود صنایع پتروشیمی در منطقه می باشد. ترکیبات غالب PAH در همه نمونه های گرد و غبارخیابان PAH های با وزن مولکولی بالا (HMW) بودند. همچنین مشخص شد که PAH های گرد و غبار دارای منشا پیروژنیک هستند. مجموع PAH های سرطان زا در همه نقاط نمونه برداری بالاتر از مجموع PAH های غیر سرطان زا بود. نسبت های (BaA/(BaA + Chr به IND/(IND+BghiP) نشان داد که منشا PAHهای موجود درنمونه ها، احتراق نفت و زغال سنگ و زیست توده می باشد.کلید واژگان: گرد و غبارخیابان, فلزات سنگین, فاکتور غنی شدگی, هیدروکربن های آروماتیک چند حلقه ای, شهرستان ماهشهرThe aim of present work is the assessment of source of heavy metals,and polycyclic aromatic hydrocarbons in the dust streets of Mahshahr city. Samples were collected from areas with different utility (e.g., industrial, commercial, educational, high traffic, hospitals, residential, and park). Heavy metals concentration like, Sb, Pb, Zn, Cu, Co, Cr, Mn, Ni, Mo, V, Fe and PAHs were measured using ICP-OES and GC-MS analyses; respectively. The average values of enrichment factor for Fe, Cu, Zn and Pb is intermediate. Calculation of geoaccumulation index (Igeo) indicate that heavy metals such as Fe, Cu, Zn and Pb in the dust samples belong to contaminated to medium contaminated categories, while other heavy metals (i.e., Co, Sb Cr, Mn, Ni, Mo, and V) belong to uncontaminated class. Statistical analyses such as principal component analyses (PCA) and clustering analyses (CA) was used to assess the natural and/or anthropogenic origin of pollutions. The results of these analyses indicate that heavy metals and polycyclic aromatic hydrocarbons mostly originated from anthropogenic sources, owing to the presence of petrochemical industries, and vehicles traffic. PAHs with high molecular weight (HMW) are dominant in all selected dust street samples. Also, it is confirmed that PAHs in dust have a pyrogenic origin. Importantly, the sum of carcinogenic PAHs in all sampling sites is higher than sum of non-carcinogenic PAHs. The ratios of IND/(IND+BghiP) vs. (BaA/(BaA + Chr) proved that biomasses, together with oil and coal combustion could be considered as the source of PAHs in the dust street samples of Mahshahr.Keywords: Dust street, heavy metal, Enrichment factor, Polycyclic aromatic hydrocarbons, Mahshahr city
-
وجود کبالت برای ساخت ویتامین B12 توسط میکروفلور شکمبه در نشخوارکنندگان ضروری است. لاغری و کم خونی از مهم ترین عواقب کمبود آن می باشند. پژوهش حاضر با هدف بررسی ارتباط بین مقادیر کبالت، آهن، روی و منگنز خاک و علوفه با همدیگر و همچنین با سطوح سرمی کبالت، روی و ویتامین B12 گوسفندان لاغر و طبیعی شهرستان رامهرمز انجام گرفت. بدین منظور تعداد 8 نمونهء خاک و 8 نمونهء علوفه از 4 منطقهء رامهرمز اخذ شد. آنالیز نمونه های خاک و علوفه انجام شد. در ادامه از گوسفندان مناطق با مقدار کبالت علوفه بیشتر و کم تر از 07/0 میکروگرم/کیلوگرم علوفه خشک، به ترتیب از 25 راس (15 راس لاغر و 10 راس طبیعی) و 43 راس (28 راس لاغر و 15 راس طبیعی) خون گیری شده و مقادیر سرمی کبالت، روی، ویتامین B12 و برخی شاخص های هماتولوژیک بررسی شد. نتایج نشان داد که مقدار کبالت علوفه در 2 منطقه پلیم (02/0±052/0 میلی گرم/کیلوگرم علوفه خشک) و لرکی آباد (00/0±054/0 میلی گرم/کیلوگرم علوفه خشک) از مقدار استاندارد آن پایین تر بود. همچنین بین مقادیر سرمی کبالت، روی و ویتامین B12 در گوسفندان لاغر و طبیعی، تفاوت آماری معنی داری مشاهده نشد. میانگین کلی آهن خاک رامهرمز (1333±15767 میلی گرم/کیلوگرم خاک) هم بالاتر از مقدار بحرانی بود. بالاترین مقادیر منگنز خاک نیز در مناطق لرکی آباد و پلیم، با کم ترین مقادیر کبالت علوفه همراه بود. ممکن است که مقادیر بالای منگنز و آهن خاک با اثرات شلاته کنندگی، سبب کاهش دسترسی زیستی کبالت علوفه از خاک شده باشد. همچنین وجود مقدار 05/0 میکروگرم کبالت در هر کیلوگرم علوفه ء خشک، می تواند مقادیر کافی سرمی از کبالت و ویتامین B12 برای گوسفندان منطقه را فراهم آورد.کلید واژگان: عناصرخاک, عناصرعلوفه, شاخص های خون, ویتامین B12, گوسفندان رامهرمزIn ruminants, cobalt is essential for synthesis of vitamin B12 by rumen microflora. Emaciation and anemia are the most important consequences of cobalt deficiency in ruminants. This study aimed to investigate the relationship between cobalt, iron, zinc, and manganese levels of soil and forage with each other and with serum levels of cobalt, zinc, and vitamin B12 in emaciated and normal sheep of Ramhormoz city. Eight soil and 8 forage samples were taken from four areas in Ramhormoz city. The soil and forage samples were analyzed. Blood samples were collected from 25 (15 emaciated and 10 normal) and 43 sheep (28 emaciated and 15 normal) from areas with more and less than 0.07 μg cobalt/Kg of DM forage, respectively and were analyzed to determine serum cobalt, zinc, vitamin B12 values and some hematological parameters. The forage cobalt value in Plim (0.052±0.02 mg/kg dry matter (DM)) and Larkiabad (0.054±0.00 mg/kg DM) regions was lower than the standard value. The mean soil iron value (15767±1333 mg/kg arid soil) was more than its critical level in Ramhormoz. The highest soil manganese values in Larkiabad and Plim regions were associated with the lowest forage cobalt values. There was no statistically significant difference between serum levels of cobalt, zinc, and vitamin B12 in the emaciated and normal sheep. It is possible that the high amounts of soil iron and manganese, due to their chelating effects, could reduce the cobalt bio-availability of forage. Contrary to the available literature, the presence of 0.05 μg cobalt/Kg of DM forage is capable of providing sufficient amounts of cobalt and vitamin B12 for sheep in the region.Keywords: Forage elements, Hematological parameters, Ramhormoz sheep, soil elements, Vitamin B12
-
ید و سلنیوم به عنوان دو عنصر ضروری برای سلامت دام ها شناخته شده اند. کمبود اولیه یا ثانویه ی ید خاک و علوفه می تواند با اختلال عملکرد غده ی تیرویید و سقط جنین، همچنین کمبود سلنیوم، با بیماری عضله ی سفید و کاهش باروری در گوسفند همراه باشد. پژوهش حاضر باهدف بررسی اثر مقادیر ید، سلنیوم و گوگرد خاک و علوفه بر سطوح سرمی هورمون های تیروییدی و آنزیم گلوتاتیون پراکسیداز خون گوسفندان در شهرستان رامهرمز انجام گرفت. چهار منطقه از شهرستان رامهرمز انتخاب شدند و تعداد 8 نمونه خاک، 8 نمونه علوفه (2 نمونه از هر منطقه) و 60 نمونه سرم گوسفندی (15 نمونه از هر منطقه) اخذ شد. نمونه های خاک پس از هضم قلیایی، با دستگاه ICP-OES و نمونه های علوفه، پس از هضم اسیدی، با دستگاه ICP-MS خوانش و همچنین مقادیر سرمی هورمون های تیروییدی و میزان گلوتاتیون پراکسیداز خون اندازه گیری شد. نتایج نشان داد که میانگین کلی مقدار گوگرد خاک (658±2010 میلی گرم در کیلوگرم) و علوفه منطقه (2999± 21443 میلی گرم در کیلوگرم) در مقایسه با مقادیر استاندارد آن به طور معنی داری بالاتر بود. میانگین مقدار ید و سلنیوم علوفه و غلظت سرمی هورمون های تیروییدی گوسفندان مناطق مورد مطالعه در محدوده ی طبیعی قرار داشت. میانگین آنزیم گلوتاتیون پراکسیداز خون گوسفندان در دو منطقه نشان دهنده ی کمبود و دو منطقه ی دیگر نیز در حد مرزی قرار داشت. مقدار ید علوفه منطقه برای برطرف کردن نیاز تغذیه ای گوسفندان کافی بود و سطح سرمی هورمون های تیروییدی در محدوده ی طبیعی قرار داشت. به نظر می رسد که با وجود کافی بودن سلنیوم علوفه، به دلیل بالا بودن گوگرد خاک و علوفه، زیست دسترس پذیری سلنیوم کاهش یافته و میانگین آنزیم گلوتاتیون پراکسیداز خون گوسفندان منطقه در حد کمبود یا مرزی قرار داشت.کلید واژگان: گلوتاتیون پراکسیداز, سلنیوم, گوسفند, رامهرمزIodine and selenium have been identified as essential elements for animal health. Primary or secondary deficiencies of soil and forage iodine could be associated with thyroid glands dysfunction and abortion and selenium deficiency could be related to white muscle disease and decreased fertility in sheep. This study was aimed to evaluate the association of iodine, selenium and sulfur of soil and pastoral forages with serum levels of thyroid hormones and enzyme activity of glutathione peroxidase in sheep in Ramhormoz city, southwestern Iran. Four areas in Ramhormoz city were selected and eight soil samples, 8 forage samples (2 samples from each zone) and 60 sheep serum samples (15 samples from each zone) were obtained. With alkaline digesting, the soil samples were read by ICP-OES method. Forage samples were also analyzed using inductively coupled plasma mass spectrometry (ICP-MS). Serum levels of thyroid hormones and glutathione peroxidase enzyme activity (GPx) were measured by laboratory kits. The mean values of sulfur content in soil (2010± 658 mg/kg) and forage (21443± 2999 mg/kg) were significantly higher compared to its standard levels (p < 0.01). The mean iodine and selenium of forage and serum thyroid hormones were in the normal range compared to the standard values. The mean sheep blood activity of GPx in two areas was in deficient status and two other areas were in the marginal levels. In conclusion, the amount of forage iodine in all areas was sufficient to meet the nutritional needs of sheep, and the levels of thyroid hormones were in the normal range. It seems, besides selenium was sufficient in forage, the high levels of soil and forage sulfur resulted in reducing selenium bioavailability for sheep as well as a deficiency to borderline deficiency status for GPx in sheep in the study area.Keywords: GPX, Iodine, selenium, Sheep, Ramhormoz city
-
پژوهش حاضر باهدف بررسی اثر مقادیر مس، گوگرد، آهن، مولیبدن و روی خاک و علوفه بر سطوح سرمی مس و روی گوسفندان در شهرستان مسجدسلیمان انجام گرفت. تعداد 4 نمونه خاک و علوفه و 60 نمونه سرم گوسفندی از 4 منطقه مورد پژوهش از این شهرستان اخذ و به پژوهشکده کاربرد پرتوها، واقع در سازمان انرژی اتمی ایران ارسال شد. نمونه های خاک، پس از هضم قلیایی، با دستگاه ICP-OES و نمونه های علوفه، پس از هضم اسیدی، با دستگاه ICP-MS خوانش و همچنین مقادیر سرمی روی و مس با روش جذب اتمی اندازه گیری شد. مقایسه مقادیر عناصر مذکور خاک با استاندارد بین المللی و پژوهش های مشابه، نشان داد که همه عناصر در محدوده طبیعی قرار دارند. مقایسه میانگین عناصر مذکور در علوفه با مقدار بحرانی و سایر پژوهش ها نشان داد که آهن، بالاتر از حد استاندارد بین المللی و مقدار بحرانی آن در علوفه است. در حالی که میانگین مقدار گوگرد، مس، مولیبدن و روی علوفه مناطق مورد پژوهش، در محدوده طبیعی قرار داشت؛ نتایج نشان داد که به رغم این که مقدار مس علوفه در کم ترین حد طبیعی (5/1± 2/6 میلی گرم/ کیلوگرم) قرار دارد و به دلیل طبیعی بودن مقادیر گوگرد و مولیبدن خاک و علوفه، کمبود مس در گوسفندان منطقه دیده نشد؛ اما در مقایسه با مقادیر طبیعی، مقدار سرمی روی گوسفندان مورد بررسی به واسطه بالا بودن آهن خاک و علوفه و کاهش زیست دستیابی روی، در حد کمبود مرزی یا کم تر از حد طبیعی قرار داشت.
کلید واژگان: مس, گوگرد, ICP, MS, علوفه, گوسفند, مسجد سلیمانThe present study was conducted to evaluate the effects of copper, sulfur, iron, molybdenum and zinc of soil and pastoral forages on copper and zinc serum levels of sheep in Masjedsolaiman, southwestern Iran. 4 soil and forage samples and 60 blood samples were taken from sheep in 4 under regarded areas of Masjedsolaiman. The samples were sent to the institute of radiation at Atomic Energy Organization of Iran for the elements measurement. After alkaline digesting, the soil samples were read by ICP-OES apparatuses. After acidic digesting, the forage samples were read by ICP-MS apparatuses. Serum levels of copper and zinc were also measured by atomic absorption spectroscopy. Comparing the averages mentioned elements of soil with international standard and similar previous researches showed that the soil elements were in normal ranges. Comparing the mean values of forage elements with their critical levels and other studies showed that iron was higher than international standard and critical level, while the mean values for sulfur, copper, molybdenum and zinc were in normal ranges. The results revealed, although copper forage content was in the lowest normal value (6.2 ± 1.5 mg/kg), because of normal sulfur and molybdenum amounts in soil and forage, there was not copper deficiency in zonal sheep. Comparing to normal values, due to high content of soil and pasture iron and decrease in zinc bioavailability, serum zinc concentration of sheep under this investigation was mostly in a borderline deficiency status.
Keywords: Copper, Sulfur, ICP-MS, forage, sheep, Masjedsolaiman -
هدف از این مطالعه ارزیابی غلظت فلزات سنگین در خاک و برنج مزارع شهرستان های اهواز و باوی و شناسایی منابع فلزات سنگین است. 14 نمونه خاک و برنج جمع آوری شد. پس از آماده سازی، به منظور تعیین غلظت فلزات سنگین در نمونه های خاک و برنج به ترتیب از دستگاه هایICP-MS وICP-OES استفاده شد. میانگین غلظت نقره، آرسنیک، کادمیم و آنتیموان از استاندارد پوسته بالایی بیشتر است. براساس میانگین شاخص های ارزیابی ریسک زیست محیطی بیشترین آلودگی مربوط به نقره، آرسنیک، کادمیم و آنتیموان است که بیانگر ورودی های انسانزاد به خاک کشاورزی همچون استفاده از کود های شیمیایی و آفت کش ها در منطقه مورد مطالعه، می باشد. فلزات کروم، آهن، سرب، نیکل و وانادیم دارای منشا طبیعی، آنتیموان و کادمیم دارای منشا انسانزاد، آرسنیک و مولیبدن هم دارای منشا طبیعی و انسانی می باشند و نقره دارای منشا انسانزاد است.. احتمال خطر سلامتی ناشی از سرب و آرسنیک با مصرف برنج در منطقه وجود دارد. بیشترین میانگین غلظت فلزات در نمونه های برنج مربوط به سرب و کمترین مربوط به وانادیم است. سرب نمونه های برنج از استاندارد WHO مقادیر بیشتری را نشان داد و آرسنیک نیز نزدیک به مقدار استاندارد WHOاست. میزان خطر غیرسرطانی در بزرگسالان و کودکان برای آرسنیک و سرب خطر متوسط است.کلید واژگان: برنج, فلزات سنگین, ضریب غنی شدگی, اهواز, باویThe aim of this study is to investigate heavy metal concentrations in the Paddy farms of Ahwaz and Bavi counties and determine anthropogenic or natural sources of heavy metals, using statistical methods. 14 farms were chosen in Ahwaz and Bavi counties.After preparing samples, ICP-MS and ICP-OES devices were used to determine the concentration of heavy metals in soil and rice samples, respectively. Average concentration of Ag, As, Cd and Sb is higher than that of standard crust. Based on average environmental risk assessment indices, the highest contamination was related to Ag, As, Cd and Sb, which indicates the anthropogenic input to agricultural soil such as using pesticides and chemical fertilizers in the study area. Cr, Fe, Pb, Ni, and V have natural source; Sb and Cd anthropogenic source; As and Mo both anthropogenic and natural sources; and Ag anthropogenic source. Health risk due to As and Pb is probable through rice consumption. The highest mean concentration of metals in the rice samples was measured for Pb and the lowest for V. Pb concentration in the rice samples was higher than, and As concentration is close to the WHO standard. Non-carcinogenic risk for adults and children due to As and Pb is medium.Keywords: rice, Heavy metals, Enrichment factor, Ahwaz, Bavi
-
زمینه مطالعه: سالانه موارد زیادی از بیماری های بالینی ناشی از کمبود عناصر خصوصا کمبود مس در گوسفندان استان خوزستان دیده می شود؛ در حالی که پژوهش ها در زمینه عناصر خاک و گیاه و اثرات آن ها بر دام های منطقه محدود است.هدفمطالعه ی حاضر، با هدف بررسی عناصر مس، گوگرد، آهن، مولیبدن و روی در خاک و علوفه و ارزیابی ارتباط آن ها با مقادیر سرمی مس و روی در گوسفندان شهرستان سوسنگرد انجام شد.روش کارتعداد 5 نمونه خاک و علوفه مرتعی و 50 نمونه سرم خون گوسفند از 5 منطقه تحت بررسی، اخذ و به پژوهشکده کاربرد پرتوها واقع در سازمان انرژی اتمی ایران ارسال شد. نمونه های خاک، پس از هضم قلیایی، با دستگاه ICP-OES و نمونه های علوفه، پس از هضم اسیدی، با دستگاه ICP-MS خوانش شدند؛ همچنین مقادیر سرمی روی و مس با استفاده از روش جذب اتمی اندازه گیری شد.نتایجمیانگین مقادیر گوگرد و آهن نمونه های خاک بالاتر از حد استاندارد بین المللی و مقدار بحرانی آن ها بود؛ در حالی که میانگین مقدار مس و مولیبدن خاک مناطق تحت مطالعه در محدوده طبیعی قرار داشت. همچنین میانگین مقدار روی خاک در مقایسه با مقدار بحرانی آن در سطح پایین تری قرار داشت (P= 0. 05). مقایسه میانگین عناصر علوفه با مقدار بحرانی آن ها نشان داد که گوگرد و آهن، بالاتر از حد استاندارد بین المللی و مقدار بحرانی آن ها در علوفه می-باشد. در مقایسه با مقادیر طبیعی، مقدار سرمی مس و روی گوسفندان تحت بررسی، در حد کمبود مرزی یا کمتر از حد طبیعی قرار داشتند. نتیجه گیری نهایی: به نظر می رسد که بالا بودن سطح گوگرد و آهن علوفه، به طور ثانویه سبب کاهش زیست دستیابی و جذب مس و روی در گوسفندان منطقه شده است.کلید واژگان: مس, گوگرد, علوفه, گوسفندBackgroundVery clinical cases of mineral deficiency, specially associated with copper in sheep of Khuzestan province have been annually seen; whereas the studies on soil and forage related mineral and effects of them on zonal domestic animals are rare.ObjectivesThe aim of the present study was to investigate the copper, sulfur, iron, molybdenum and zinc of soil and pastures forages status in order to see the probable correlation of these elements with copper and zinc serum of sheep in Susngerd town of Khuzestan province.Methods5 soil and forage samples and 50 blood samples from sheep that were grazing in the area were taken. All the samples were sent to the institute of radiation at atomic energy organization of Iran for the elements measurement. The soil samples were alkaline digested and read by ICP-OES apparatuses. After acidic digesting, forage samples were read by ICP-MS apparatuses. Serum levels of copper and zinc were also measured by atomic absorption spectroscopy.ResultsThe averages iron and sulfur content of soil were higher than international standard and critical levels, while the averages copper and molybdenum were within normal range. The mean of soil zinc in comparison to the crisis amounts was in the lower level (p= .05). Comparing the mean values of forage elements with their critical levels showed that sulfur and iron were higher than standard levels. The results revealed that the serum copper and zinc were lower than normal and sheep under this investigation were mostly in a borderline deficiency status.ConclusionsIt seem that high levels of sulfur and iron in pastoral forages reduces intestinal absorption and bioavailability of copper and zinc in sheep grazing in the under study areas.Keywords: Copper, Sulfur, forage, Sheep
-
در سال های اخیر آلودگی فلزی در محیط زیست آبی به علت سمیت، فراوانی و پایداری در محیط، توجه جهان را به خود جلب کرده است. این تحقیق به منظور تعیینغلظت،منشا وسمیت فلزات سنگین )کروم( (Cr، مس(،(Cu روی( Zn) ، سرب(( Pb، نیکل ( Ni) ، آرسنیک( (As، منگنز،(Mn) و آهن (Fe)) در رسوبات بستر رودخانه بهمنشیر انجام شده است. در این مطالعه تعداد14 نمونه رسوب سطحی از عمق 0تا10 سانتی متری رسوبات کف بستر با نمونه گیر گرب برداشته شد. جهت تعیین غلظت فلزات سنگین از دستگاه ICP-OES استفاده شد. پارامترهای فیزیکی شیمیایی رسوبات (اسیدینگی (pH) و مواد آلی ) توسط روش های استاندارد اندازه گیری شد. به منظور ارزیابی آلودگی رسوبات به فلزات سنگین شاخص های ضریب غنی شدگی، خطر بوم شناختی،و پتانسیل سمناکی حاد محاسبه شد. نتایج، آلودگی متوسط رسوبات به فلزات نیکل و کروم؛و سطح خطر کم رسوبات را نشان داد. تحلیل های آماری انجام شده نشان می دهد که فلزات مس،روی،سرب و کروم دارای منشا انسانی ؛ آرسنیک ناشی از منابع زمین زاد ؛و نیکل دارای هردو منشا انسانی و زمین زاد است.کلید واژگان: فلزات سنگین, محیط زیست آبی, رسوبات رودخانه بهمنشیرIn recent years, metal contamination in the aquatic environment has attracted global attention owing to its environmental toxicity, abundance and persistence. This study was carried out to determine the concentration, origin and toxicity of heavy metals (Fe,Mn,As,Ni,Pb,Zn,Cu,Cr) in surface sediments of Bahmanshir River.14 surface sediment samples (0-10 cm) were collected using a grab sampler. Concentration of heavy metals was measured using ICP-OES method. Physico-chemical parameters (pH, Organic Matter (OM)) of sediment were determined by standard methods. In order to assess sediment contamination to heavy metals, different indices, Enrichment Factor, Potential acute toxicity and Ecological risk were calculated. The results showed moderate contamination of sediment with metals of Ni and Cr ºand low risk level of sediments. The Statistical analysis showed that metals Pb,Zn,Cu,Cr may have originated from anthropogenic sources ; As can originate from natural process and Ni seems to have both natural and anthropogenic sources.Keywords: Heavy metals, Aquatic environment, Bahmanshir river sediments
-
مقدمهبه طور عمده گرد و غبارهای خیابانی تحت تاثیر آلودگی هیدروکربن های آروماتیک چندحلقه ای (PAHs) قرار دارد. PAHs ترکیبات آلی هستند که فقط از کربن و هیدروژن ساخته شده اند و دارای دو یا بیش از دو حلقه ی بنزنی می باشند. حضور این ترکیبات در گرد و غبار خیابان، از منابع مختلف موجود در شهر، مانند وسایل نقلیه و صنایع منشاء می گیرد و ممکن است که سلامت انسان و محیط زیست را تحت تاثیر قرار دهد. هدف از انجام این مطالعه، بررسی میزان تاثیر این ترکیبات بر سلامت انسان ها و محیط زیست می باشد.مواد و روش هابه منظور ارزیابی تعیین منشاء احتمالی هیدروکربن های آروماتیک چندحلقه ای در گرد و غبار خیابان شهر اهواز، تعداد 10 نمونه گرد و غبار از سطح شهر اهواز در فروردین ماه 1392جمع آوری شد. نمونه ها پس از آماده سازی توسط دستگاه GC/MS آنالیز شدند. جهت تعیین منشاء احتمالی هیدروکربن های آروماتیک چند حلقه ای از نسبت های زمین شیمیایی آروماتیکی و آنالیزهای آماری تحلیل خوشه ای(CA) و تحلیل اجزای اصلی (PCA) استفاده گردید.
یافته های پژوهش: از 16 ترکیب PAH مهم تعیین شده توسط EPA، 13 نوع ترکیبPAH در نمونه های گرد و غبار شناسایی شد. دامنه مجموع غلظت ترکیبات PAH شناسایی شده بین 56/271 تا 58/3211 Ppb بود. مقدار ΣCOMB/ΣPAH بین 53/0 تا 71/0Ppb با میانگین 66/0 Ppb بود. نسبت Ant/(Ant+Phe) بین 10/0 تا 37/0 Ppb و (BaA/(BaA+Chr بین 17/0 و 57/0 Ppb و IND/(IND+BGP) نیز بین 28/0 تا 37/0 Ppb مشخص شد در همه ایستگاه های نمونه برداری، احتمال سرطان زایی به وسیله فاکتور معادل سمیت(TEF) برای همه ترکیبات PAH محاسبه شد که مقدار بدست آمده ، کمتر از مقدار استانداردی بود که توسط کشور کانادا برای حفاظت سلامت انسان معین شده است (BaPeq600 Ppb ).بحث و نتیجه گیریدر این مطالعه، نسبت های مولکولی و نتایج آنالیز آماری نشان دهنده منبع پیروژنیک برای PAH های ورودی به گرد و غبار خیابان و احتراق سوخت فسیلی بودند. بنزو پیرن به عنوان سرطان زا ترین ترکیب PAH ، در همه ی ایستگاه های نمونه برداری با غلظت های مختلفی تشخیص داده شد. نتایج این مطالعه نشان داد که شهر اهواز به دلیل قرارگیری صنایع بالادستی و پایین دستی نفت، گاز و پتروشیمی شدیدا تحت تاثیر این فرایندها به لحاظ نوع و ترکیب PAH ها می باشد.کلید واژگان: گرد و غبار, شهر اهواز, هیدروکربن های آروماتیک چندحلقه ای(PAHs), سرطانIntroductionStreet dust mainly is influenceed by pollution Polycylic aromatic hydrocarbons (PAH). PAHs are organic compounds which are formed from carbon and hydrogen and two or more benzene rings. Presence of these compounds in the dust of the street, from various sources in the city, like traffic and industry and may also affect human health and the environment. The aim of this study was to evaluate the effect of compounds on human health and the environment.Materials and MethodsIn order to assess and determine the possible origin of polycyclic aromatic hydrocarbons (PAHs) in the street dust of Ahvaz city, 10 samples of dust were collected from the city in March 2014. After preparation, the samples were analyzed by GC / MS. To determine the possible source of polycyclic aromatic hydrocarbons, geochemical aromatic ratios, statistical analysis, cluster analysis (CA), and principal components analysis (PCA) were used.
Findings: From 16 PAHs determined by the EPA, 13 PAHs were detected in dust samples. The total concentrations of PAHs were detected between 271.56 to 3211.58 Ppb. The ΣCOMB / ΣPAH was between 0.53 to 0.71 Ppb with 0.66 Ppb average. Ant / (Ant Phe) was between 0.10 to 0.37 Ppb and BaA / (BaA Chr) between 0.17 and 0.57 Ppb and IND / (IND BGP) between 0.28and 0.37Ppb respectively. Probable carcinogenic were calculated by the toxicity equivalent factor (TEF) for PAHs in all sampling stations, it was lower than value of which is determined by Canada to protect human health (600BaPeq Ppb).
Discussion &ConclusionsThe results indicate pyrogenic source for PAH of street dust and combustion of fossil fuels. B (a) P is most cancer PAH compound, were detected in all sampling stations with different concentrations. Also, the result indicate that Ahvaz city is intensively affected by the oil and gas upstream and down industries and PAHs can correlate with this industries.Keywords: Street dust, Ahvaz city, Polycyclic aromatic hydrocarbons, Carcinogenic -
هدف از پژوهش، ارزیابی میزان آلودگی خاک به عناصر جزئی (نیکل، آهن، روی، کروم، منگنز و سرب) مورد نظر در نمونه های خاک اطراف مجتمع صنایع فولاد خوزستان است. به این منظور تعداد 13 نمونه خاک سطحی از عمق ( 0- 10 سانتی متری) با در نظر گرفتن جهت وزش باد غالب منطقه برداشت شد. پس از آماده سازی، نمونه ها به روش طیف سنجی نشری پلاسمای جفت شده القایی تجزیه و تحلیل شد. برای ارزیابی آلودگی عناصر جزئی از شاخصهای گوناگون شامل عامل آلودگی، درجه آلودگی، درصد غنی شدگی انسان زاد و نیز درجه اشباع فلزات استفاده شد. همچنین از آنالیز آماری تحلیل مولفه اصلی برای تشخیص منشا فلزات استفاده شد. میانگین غلظت عناصر جزئی نمونه ها با غلظت این فلزات در خاکهای غیرآلوده مقایسه شد. ارزیابی شاخصهای مورد استفاده نشان داد، نمونه های خاک نزدیک به محل کارخانه و در جهت پایین دست باد، بیشترین میزان آلودگی را نشان می دهند که این نتایج با یافته های مربوط به شاخص درصد انسان زاد و درجه اشباع فلزات هم خوانی داشت. از بررسی تحلیل مولفه اصلی مشخص شد، فلزات نیکل و آهن تحت تاثیر عملکرد هر دو عامل زمین زاد و انسان زاد و فلزات روی، منگنز و سرب تحت تاثیر عامل انسان زاد هستند و نیز فلز کروم احتمالا دارای منشا زمین زاد است.کلید واژگان: عناصر جزئی, صنایع فولاد خوزستان, درجه آلودگی, درصد غنی شدگی انسان زاد, شاخص درجه اشباع فلزات, اهوازIntroductionSoil plays a vital role in human life as the very survival of mankind is tied to the preservation of soil productivity (Kabata- Pendies and Mukherjee, 2007).
The purpose of this study is the assessment of heavy metal contamination (Zn, Mn, Pb, Fe, Ni, Cr) of the soil around the Khuzestan Steel Complex.Materials And MethodsFor this purpose, 13 surface soil samples (0-10 cm) were taken. Also a control sample was taken from an area away from the steel complex. The coordinates of each point were recorded by Global Positioning System (GPS). The samples were transferred to the laboratory and then were air dried at room temperature for 72 hours. Then they were sieved through a 2mm sieve for determining physical and chemical parameters (soil texture, pH, OC), and a 63-micron sieve for measurement of heavy metal concentration. pH was measured using a calibrated pH meter at a 2: 1 mixture (soil: water), and soil texture was determined using a hydrometer. The amount of organic matter was measured using the Valkey black method (Chopin and Alloway, 2007).
After preparation of the samples in the laboratory, the samples were analyzed using the ICP-OES method to assess concentration of heavy metals.
Measurement of heavy metals concentration was carried out at the Zar azma laboratory in Tehran. To ensure the accuracy of the analysis of soil samples, replicate samples were also sent to the laboratory.
In order to assess the heavy metal pollution in the soil samples, different indices including contamination factor (CF), contamination degree (Cd), anthropogenic enrichment percent (An%), and saturation degree of metals (SDM) were calculated.DiscussionIn addition, the mean concentrations of heavy metals in soil samples were compared to the concentration of these metals in Control Sample and unpolluted soil standard.
Measurement of soil pH showed that the soil has a tendency to alkalinity. Also, soil texture is sandy loam (Moyes, 2011).
The results showed that the mean Organic Carbon in the soil sample is 1.03%, the higher amount of OC is related to soil sample numbers 7 and 11.
The mean concentrations of Ni, Pb, Zn, Mn, Fe and Cr in soil samples were 61.42, 19.90, 156.63, 443.63, 38762.63 and 127.58 (mg/kg), respectively.
The highest concentrations of manganese, chromium, zinc and lead were found in soil samples number 4 and 12. This is in agreement with the results of the saturation degree of metals so that, the highest values of saturation degree of metals were found for soil samples close to the factory, (i.e. 4 and 12). The SDM values decreased with distance to the factory. The highest contamination factor was obtained for soil samples which were taken near the steel factory (4 and 12).
Also, the highest contamination degrees were found for soil samples 4 (23.7) and 12 (14.1) while, the lowest values were obtained for soil samples 6 (6.35) and 10 (6.07).
The results of the contamination degree calculation, anthropogenic enrichment percent, as well as statistical analysis are consistent. It can be said that the origin of iron in study areas is related to anthropogenic and geogenic activites.
The results of anthropogenic enrichment percent, indicated that Lead, Manganese, and Zinc in the soil samples which were taken around the steel factory have an anthropogenic source. Moreover, the source of Chromium and Nickel is mainly geogenic.
The results showed that all variables are normally distributed. Three components originate with a cumulative variance of 79.55% for soil samples.
PC1 which explains 41.47% of the total variance can be defined as an anthropogenic component since Mn, Pb and Zn soil samples have the highest loading on PC1. As previously indicated, the concentration of these elements in the study area is mainly influenced by the steel industrial complex.
The PC2 represents 22.26% of the total variance, and is strongly associated with Ni, Fe can be defined as geogenic and anthropogenic component, as the variability of the elements seems to be controlled by parent rocks and human activities.
Cr was individually included in the PC3 whith 15.82% of the total variance. The distribution of Cr in the studied soils confirmed that it was derived from the parent materials of soil.ResultsThe highest concentrations were found at soil samples 4 and 12. Comparison of heavy metals concentration with unpolluted soil standard indicated that, concentrations of Cr, Zn, Fe, Ni and Pb is higher than that of unpolluted soil standard. In general, Manganese, Chromium, Zinc and Lead are the most important elements that are found in emissions of steel plants.
The soil samples near the steel plant and downwind direction have much higher pollution level.
The results showed that Mn, Pb and Zn is related to human activity and Cr have geogenic source and Fe and Ni have both geogenic and anthropogenic source in the study area in the city of Ahwaz.Keywords: heavy metals, Khouzestan Steel Company, contamination degree, Anthropogenic Enrichment Percent, saturation degree of metals, Ahwaz -
زمینه و هدفگرد و غبار خیابان یکی از مهم ترین شاخص های منعکس کننده وضعیت آلودگی در محیط زیست شهری است. اکثر مطالعات، مربوط به آلودگی فلزات سنگین در شهرهای بزرگ بوده، در حالی که به شهرهای کوچک کمتر توجه شده است. شهر مسجد سلیمان اولین شهر نفت خیز ایران و در شمال شرق استان خوزستان واقع شده است. این شهر دارای آلودگی های زمین زاد (چشمه های نفتی و گاز)، فعالیت های نفتی، احتراق نفت و گاز، صنایع و ترافیک بوده، به همین دلیل ارزیابی زیست محیطی در این شهر حائز اهمیت است.روش بررسیبه منظور پایش و مدیریت آلودگی های موجود، طی شرایط آب و هوایی خشک (تیر ماه 1392)، یازده نمونه از گرد و غبار خیابان از ایستگاه های مختلف در سطح شهر و یک نمونه به عنوان نمونه شاهد جمع آوری و آماده سازی گردید و سپس توسط دستگاه ICP-OES آنالیز شدند.یافته هامنابع احتمالی فلزات آلاینده مورد بررسی توسط آنالیزهای چند متغیره مانند تحلیل مولفه اصلی (PCA) و آنالیز خوشه ای(CA) شناخته شده اند. علاوه بر این فاکتورهایی نظیر شاخص زمین انباشت (Igeo)، شاخص آلودگی (PI)، شاخص آلودگی یکنواخت (IPI) و فاکتور غنی شدگی (EF) جهت تعیین درجه آلودگی فلزات سنگین در گرد و غبار خیابان در شهر مسجد سلیمان ارزیابی شدند. نتایج حاصل از تحلیل مولفه اصلی و آنالیز خوشه اینشان می دهد که منطقه عمدتا تحت تاثیر آلودگی های نفتی، ترافیک و فعالیت های صنعتی قرار دارد. شاخص آلودگی بیانگر سطح بالای از آلودگی برخی نمونه ها به Pb، Cd ، Cu و Zn و سطح متوسط آلودگی سایر نمونه ها به Ni، As و V است. شاخص زمین انباشت بیانگر آلودگی متوسط تا شدیدا برخی نمونه ها به Pb، Cd، Cu و Zn و برای سایر نمونه ها عدم آلودگی تا آلودگی متوسط به Ni، As و V است.نتیجه گیرینتایج نشان داد که غلظت فلزات سنگین در نمونه های گردوغبار نسبت به نمونه شاهد بالاتر بوده است. بدین ترتیب طبقه بندی میزان آلودگی در گردوغبار خیابان در شهر مسجدسلیمان به ترتیب زیر است: PI≈IPI>EF>Igeoکلید واژگان: مسجد سلیمان, فلزات سنگین, شاخص آلودگی, فاکتور غنی شدگی, شاخص زمین انباشتBackground And ObjectivesStreet dust reflects one of the most important indicators of pollution in the urban environment. Most studies carried out in the world on heavy metal pollution are related to cities and metropolitans¡ while less attention has been paid to towns. Masjed-e- Soleiman¡ the most oil-rich town is located in the north eastern part of Khuzestan Province in Iran. This town contains geogenic pollutants such as gas and oil sources¡ oil and gas activities¡ oil and gas combustion¡ industries¡ and heavy traffic¡ which make it important from the viewpoint of environmental impact assessment.Materials And MethodsFor monitoring and management of pollution¡ 11 samples of street dust were collected and prepared from different stations within the town during the dry season (June 2013). Each sample was analyzed using ICP-OES instrument.ResultsPossible sources of the heavy metals were identified by multivariate analyses such as Principal Component Analysis (PCA) and Cluster Analysis (CA). In addition¡ factors such as the Index of Geo-accumulation (Igeo)¡ Pollution Index (PI)¡ Integration Pollution Index (IPI)¡ and Enrichment Factor (EF) were assessed to determine the degree of heavy metals pollution in street dust of the Masjed-e- Soleiman Town. The results of PCA and CA indicated that the region is mostly affected by oil pollution (both natural and combustion of fossil fuels)¡ traffic¡ and industrial activities (PI revealed high levels of Pb¡ Cd¡ Cu¡ and Zn pollution in samples and the average level of Ni¡ As¡ and V pollution in other samples). Igeo indicated the moderate to severe pollution of some samples to Pb¡ Cd¡ Cu¡ and Zn while no to moderate pollution against Ni¡ As¡ and V in other samples. EF for Pb¡ Cd¡ Cu¡ and Zn showed a significant pollution in some samples and other samples represented the least pollution against Ni¡ As¡ and V.ConclusionResults showed that the concentrations of heavy metals in dust samples were higher than control samples in Masjed-e- Soleiman. Thus¡ the classification of pollution in street dust in Masjed-e- Soleiman is as follows: IPI> EF> Igeo ≈ PI.Keywords: Masjed, e, Soleiman, Heavy metals, Pollution index, Enrichment factor, Accumulation index
-
در این پژوهش توزیع فلزات سنگین (As, Cr, Ni, V, Mn, Fe, Zn, Pb) وگوگرد (S) در نمونه های خاک اطراف مجتمع پتروشیمی و پالایشگاه نفت آبادان، بررسی شده است. به این منظور 22 نمونه خاک سطحی با در نظر گرفتن جهت وزش باد غالب منطقه در جهت شمال غرب-جنوب شرق برداشت شد. نمونه شماره 22 نمونه شاهد است که از منطقه روستایی برداشت شد. پس از آماده سازی در آزمایشگاه، نمونه ها به روش ICP-OES برای تعیین غلظت عناصر بررسی شدند، همچنین pHو مقدار ماده آلی نمونه ها نیز با روش های استاندارد اندازه گیری شد. میزان آلودگی خاک با استفاده از شاخص های مختلف از جمله ضریب غنی شدگی، فاکتور آلودگی، درجه آلودگی، درجه اشباع فلزات و پتانسیل سمناکی حاد بررسی شد. میانگین غلظت عناصر با میانگین پوسته بالایی، میانگین جهانی و استاندارد EPA مقایسه شد. نتایج محاسبه شاخص های زمین شیمیایی نشان داد که بیشترین آلودگی مربوط به گوگرد، سرب و روی است. تحلیل های آماری نشان داد که در خاک اطراف صنایع پتروشیمی و پالایشگاه آبادان، نیکل، وانادیوم، آهن و منگنز عمدتا منشا زمین زاد دارند، سرب و روی ناشی از ترافیک و وسایل نقلیه و فعالیت مجتمع پتروشیمی و پالایشگاه نفت است. آرسنیک و کروم دارای هر دو منشا زمین زاد و انسان زاد هستند. غلظت های بالای گوگرد در نمونه های منطقه مورد بررسی ناشی از فعالیت مجتمع پتروشیمی و پالایشگاه نفت است.کلید واژگان: آلودگی خاک, فاکتور غنی شدگی, زمین زاد, صنایع پتروشیمیIn this study, the distribution of heavy metals (As, Cr, Ni, V, Mn, Fe, Zn, Pb) and sulfur in soil samples collected around the petrochemical complex and petroleum refinery at Abadan has been investigated. For this purpose, 22 surface soil samples were taking into consideration the prevailing wind direction (NW-SE). Sample number 22 is a control sample and was collected from a rural area. After preparation in the laboratory, the samples were analyzed using the ICP-OES method to assess concentrations of different elements. Also, the pH and organic matter content of samples were measured using standard methods. Pollution levels in the soil samples were investigated using different indices, including enrichment factor, contamination factor, contamination degree, saturation degree of metals and Potential acute toxicity. The mean concentrations of elements in the samples were compared to the mean concentration of these metals in the upper crust, soil worldwide, and EPA standards. The results of calculating the geochemical indices indicated that soil samples are more contaminated with S, Pb and Zn. The statistical analysis showed that nickel, vanadium, iron, manganese may be mainly derived from geogenic sources. Lead and zinc may originate from traffic and vehicle emissions as well as the petrochemical complex and petroleum refinery activities. As and Cr have both a geogenic and an anthropogenic origin. High concentrations of sulfur in the study area originated from the petrochemical complex and petroleum refinery activities.Keywords: Soil pollution, Enrichment factor, Geogenic, Petrochemical industry
-
هدف از این مطالعه تعیین غلظت فلزات سنگین ( Pb، Zn، Cu، Cd،Ni ، Cr،Mn ،As) در مزارع گندم شهر اهواز می باشد. به این منظور، 5 قطعه زمین کشاورزی گندم انتخاب شدند. از خاک و گندم هر قطعه زمین بترتیب 5 نمونه خاک از عمق 30-0 سانتیمتری و یک نمونه گندم (بصورت مرکب از منطقه برداشت خاک ها) نمونه برداری شد. در مجموع 25 نمونه خاک و 5 نمونه گندم برداشت شد. پس از آماده سازی نمونه ها در آزمایشگاه، به منظور تعیین غلظت فلزات سنگین در نمونه های خاک و گندم به ترتیب از دستگاه های ICP-MS و ICP-OESاستفاده شد. میزان آلودگی خاک به فلزات سنگین با استفاده از ضریب غنی شدگی مورد بررسی قرار گرفت. نتایج مطالعه نشان داد که غلظت کروم در همه ایستگاه های مناطق مورد بررسی از تمام استاندارد های بکار برده شده (استاندارد خاک کشاورزی اتحادیه اروپا Eu))، استاندارد سازمان بهداشت جهانی WHO))، استاندارد پوسته قارهای فوقانی و استاندارد حفاظت محیط زیست امریکا ( (USEPA) بیشتر است. میانگین فلز نیکل در خاک نیز از تمام استاندارد های به کار برده شده بالاتر است. در هر حال غلظت تمام عناصر در نمونه های گندم از استاندارد بیشینه رواداری فلزات سنگین و استاندادFAO-WHO کمتر است. مقادیر کم فاکتور انتقال نیز این مسئله را تایید می کند. احتمالا ماهیت قلیایی خاک، مقدار ماده ی آلی و بافتریز دانه خاک کشاورزی مسئول انتقال کم فلزات سنگین از خاک به دانه گندم است.کلید واژگان: آلودگی خاک, فلزات سنگین, گندم
-
بیشتر فلزات سنگین تاثیر منفی بر روی انسان و محیط زیست دارند. بنابراین، ارزیابی غلظت فلزات در محیط اجازه می دهد تا اقداماتی برای بهبود کیفیت زندگی و شرایط محیطی انجام دهیم. به منظور ارزیابی آلودگی رسوبات رودخانه کارون به فلزات سنگین، 24 نمونه از رسوبات سطحی (5-0سانتیمتر ) جمع آوری شد. غلظت فلزات سنگین(کروم، مس، روی، سرب، آرسنیک، نیکل، منگنز و آهن) بوسیله روش های استاندارد(ICP-MS) مشخص گردید. به منظور بررسی آلودگی فلزات سنگین در رسوبات منطقه، فاکتورآلودگی (Cf)و درجهآلودگی(Cd) محاسبه شدند. از معیار کیفی رسوب (SQGs) برای تعیین ریسک بوم شناختی فلزات سنگین استفاده شد. غلظت فلزات در رسوبات سطحی از 75/12 تا 25/47 ppm برای مس، 96/3 تا 24/45ppm سرب، 7/151- 9/30ppm برای روی، 7/99- 8/50 ppm برای نیکل، 9/4- 6/2 ppm برای آرسنیک،3/59-7/35ppmبرای کروم،382 تا493ppm برای منگنز و 13200 تا 20000 ppmبرای آهن می باشد. نتایج نشان داد که غلظت نیکل در همه ایستگاه ها بیش از سطح (PEL) و کروم در 92% از نمونه ها بیش از سطح (TEL)است. بیشترین مقدار فاکتور آلودگی برای عنصر روی و بیشترین درجه آلودگی در منطقه نیوسایت (ایستگاه 16) می باشد. تجزیه و تحلیل آماری نشان داد که مس، روی، سرب، ارتباط معنی داری با OC دارند و احتمالا به طور عمده از فاضلاب خانگی و پساب صنعتی ناشی می شوند. در مقابل کروم و آرسنیک و نیکل با آهن و منگنز همبستگی دارند که احتمالا ناشی از منابع طبیعی یا کشاورزی است. نتایج نشان دهنده آلودگی متوسط رسوبات رودخانه است.کلید واژگان: رسوبات, فلزات سنگین, فاکتور آلودگی, درجه آلودگی رودخانه کارون
-
منطقه الیگودرز در بخش میانی پهنه سنندج- سیرجان واقع شده است. در زمان ژوراسیک و پیش از آن، تحت تاثیر فعالیت های زمین ساختی مرتبط، گوناگونی کانی سازی از ذخایر مس، آهن، سرب و روی و باریت در این منطقه به چشم می خورد. این گوناگونی کانی سازی به همراه فعالیت های آتشفشانی- نفوذی در این منطقه پیچیدگی های زمین شناسی خاصی را به وجود آورده و ابهاماتی را در تکامل زمین شناسی- فلززایی منطقه ایجاد کرده است. در این راستا بررسی تکامل زمین شناسی و ارتباط کانی سازی با تکامل زمین ساخت ماگمایی منطقه، هدف این مطالعه بوده است. مطالعات صحرایی و سنگ نگاری نشان داد که بیشتر کانه زایی منطقه مورد مطالعه شامل باریت به همراه کانی های سولفیدی (کالکوپیریت، پیریت و کوولیت) و اکسیدهای آهن در کانسار باریت فرسش با میزبان کربناتی به سن پرمین در جنوب خاور منطقه الیگودرز، کانه زایی اسفالریت، گالن و کالکوپیریت با میزبان فیلیت، اسلیت و ماسه سنگ های دگرگون شده به سن ژوراسیک در شمال خاور منطقه الیگودرز در کانسار سرب و روی گل زرد و کانی سازی مس همراه با آتشفشانی های آندزیتی است. نمونه برداری برای مطالعات سنگ نگاری و زمین شیمیایی با استفاده از روش ICP-MS از هر کانسار به صورت مجزا صورت پذیرفت. از سوی دیگر سنگ های گرانیتوییدی منطقه نیز برای این مطالعات مد نظر بوده اند. الگوی توزیع عناصر خاکی کمیاب (REE) بهنجار شده با کندریت برای نمونه های کانسار روی و سرب گل زرد نشان دهنده غنی شدگی LREEها نسبت به HREEها و نسبت La/Lu>1 است. نمونه های سنگ میزبان دگرگون شده دارای بی هنجاری مثبت Ceو بی هنجاری منفیEu هستند. در حالی که نمونه های اسفالریت، کوارتز، پیریت و گالن دارای بی هنجاری منفی Eu و بی هنجاری منفی Ce هستند. نبود بی هنجاری Eu در نمونه گالن نشانگر بالا بودن فوگاسیته اکسیژن در زمان نهشت این کانی است. بنابراین با توجه به همانندی در روند عناصر خاکی کمیاب نمونه های کانه و سنگ میزبان کانسار گل زرد، به نظر می رسد عناصر REE از سنگ میزبان خارج و سپس به سیال کانی ساز افزوده شده اند. الگوی پراکندگی عناصر خاکی کمیاب بهنجار شده با کندریت در نمونه های باریت و سنگ میزبان کانسار فرسش نشان از غنی شدگی LREE ها نسبت به HREEها و بی هنجاری قوی و مثبت Eu و بی هنجاری منفی Ce دارد. آب دریا منبع اصلی محلول گرمابی ته نشست دهنده باریت در سنگ میزبان است. الگوی پراکندگی عناصر خاکی کمیاب بهنجار شده با کندریت برای آندزیت های منطقه روندی مشابه به صورت پهن با شیب کم نشان می دهد، که نشان دهنده منشا ماگمایی یکسان برای آنهاست. نمونه های آندزیتی نشان دهنده غنی شدگی LREEها نسبت به HREEها (نسبت (La/Lu>1 و نبود بی هنجاری Eu و Ce در نمونه های آندزیتی است که نشانگر تبلور همزمان کلینوپیروکسن و پلاژیوکلاز و نشان دهنده خروج Ce+3 به همراه دیگر REE ها از محیط رسوبی است. الگوی پراکندگی عناصر خاکی کمیاب بهنجار شده با کندریت در نمونه های سنگ های گرانیتی منطقه دارای غنی شدگی LREE ها در مقایسه با HREEها، بی هنجاری منفی Eu و نبود بی هنجاری Ce است. الگوی REE بیانگرکنترل فرایند تفریق در طول شکل گیری این گرانیتوییدها توسط تبلور پلاژیوکلاز است. نمودار عنکبوتی بهنجارشده عناصر فرعی نسبت به کندریت نشان دهنده روند یکسان تهی شدگی HFSE ها و HREE ها و غنی شدگی LREE ها و LILE ها برای همه نمونه ها است، بنابراین رخداد ماگماتیسم و همه این کانه زایی ها در منطقه مورد مطالعه در یک پهنه مرتبط با فرورانش رخ داده است. این مطالعات نشان می دهد یک ارتباط زایشی میان سیال های تامین کننده این کانه زایی ها و سنگ های آتشفشانی- نفوذی منطقه در زمان ژوراسیک یا پیش از آن از دید جایگاه زمین ساختی وجود دارد.
کلید واژگان: الیگودرز, زمین شیمی, سرب و روی, باریت, فرورانش تتیس جوانThe Aligudarz region is located in middle part of the Sanandaj-Sirjan Zone. During and before the Jurassic time, a variety of Cu, Fe, Zn-Pb and Ba mineralization are formed in this area due to tectono-magmatic activities. This diversity of mineralizations with volcano-plutonic activities caused some complexities and ambiguities in geology-metallogeny evolution of the region. In this way, the aim of this study was investigation of geological evolution and its relation with mineralization and tectono-magmatic evolution of the Aligudarz region. The field and petrographic observations show that mineralization composition consist of barite with sulfide minerals (chalcopyrite, pyrite and covellite) and Fe-oxides in the Farsesh deposit withPermian carbonate host rock in the Farsesh area; sphalerite, galena and chalcopyrite in the Jurassic phylite, slate and meta-sandstone host rocks (Gol-e Zard deposit) and Cu mineralization associated with andesite rocks. In order to approach these aims, sampling for petrographical and geochemical studies with ICP-MS was done from each ore body separately. In addition, the granitoid rocks of the region were considered. In the Gol-e Zard Zn-Pb deposit, REE pattern represent enrichment of LREEs and La/Lu>1. The metamorphic host-rocks show positive Ce and negative Eu anomalies, whereas sphalerite, galena, chalcopyrite and quartz show negative Eu and Ce anomalies. Lack of Eu anomalies indicates high Oxygen fugacity during the precipitation of these minerals. Therefore, according to similarity of REE pattern in host-rock and ores of the Gol-e Zard deposit, it seems REEs extracted from host rock and then added to mineralizing fluid. The chondrite normalized pattern of REEs in barite ores and its host rocks in the Farsesh deposit show LREE enrichment. The positive Eu and negative Ce anomalies indicate that hydrothermal fluids are the main fluids, which caused precipitation of barite inthe host rock. REE pattern of andesite rocks show the same magmatic source for these rocks. LREE enrichment in andesite samples, lack of Eu and Ce anomalies indicate that clinopyroxene and plagioclase were crystallized in the same time and Ce+3 extracted with other REEs from depositional environment. The chondrite normalized pattern of granite rocks in the region show LREE enrichment, negative Eu anomaly and lack of Ce anomaly, which can indicate that diffraction process was controlled by plagioclase crystallization during the granitoid generation. The chondrite normalized spider diagram show the same trend of depletion of HFSE and HRRE and enrichment of LREE and LILE for all of the samples, which represent occurrence of magmatism in the study area and indicate all of these mineralizations are related to the subduction zone. These studies indicate that there is geodynamically a genetic relation between mineralizing fluids and volcano-plutonic activities of the region during or before the Jurassic system.Keywords: Aligudarz, Geochemistry, Pb, Zn, Barite, Neo, Tethys Subduction -
یکی از پتانسیل های مهم و در حال رشد در بسیاری از مناطق بزرگ شهری، کمبود زمین برای دفع زباله می باشد. سایت های دفن زباله ممکن است دارای اثرات منفی اجتماعی، اقتصادی و زیست محیطی باشند. بنابراین لازم است این مناطق با در نظر گرفتن مقررات و محدودیت های موجود انتخاب گردند. انتخاب عوامل مختلف منجر به ایجاد تنوع از لایه اطلاعاتی می گردد. لذا سیستم اطلاعات جغرافیایی[1] با توجه به توانایی در مدیریت حجم عظیمی از داده ها با منابع مختلف برای این امر مناسب می باشد. هدف اصلی این تحقیق تعیین محل مناسب برای دفن زباله با تاثیر کمتر بر محیط زیست می باشد، لایه های اطلاعاتی و نقشه های مورد استفاده در این مطالعه شامل، نقشه های شیب، کاربری زمین، خاک، عمق آب زیرزمینی و لایه های مربوط به فاصله از مراکز تولید زباله (رامهرمز)، مراکز جمعیت (روستا)، منابع آب سطحی، منابع آب زیرزمینی (چاه، چشمه)، شبکه جاده ها می باشد. نتایج این تحقیق نشان داد که شرایط اعمال شده در روشفرآیند سلسله مراتبی[2]، با توجه به عدم محدودیت های قطعی که در آن اعمال می شود، از عدم اطمینان کمتری برخوردار می باشد و مناطق مکان یابی شده نسبت به روش های مبتنی بر منطقترکیب خطیوزنی[3] فرآیند سلسله مراتبی فازی[4]دارای تعداد پارامتر بیشتری می باشد. اما در بررسی ترکیب خطی-وزنی و فرآیند سلسله مراتبی فازی مشخص گردید که روش ترکیب خطی-وزنی علی رغم سادگی دارای معایبی می باشد، از جمله اینکه در این روش نسبت به فرآیند سلسله مراتبی فازی مناطق زیادی مکان یابی می گردند که ممکن است مناسب نباشد. منطق فرآیند سلسله مراتبی این قدرت را به تصمیم گیرنده می دهد که عوامل مهمتری را که از نظر کارشناسی وی مسئله مکان یابی را بیشتر تحت تاثیر قرار می دهند با همان اهمیت در مسئله قرار دهد. در اثر این برتری، نتیجه حاصل از مکان یابی به روش فرآیند سلسله مراتبی فازی دارای قدرت تفکیک بهتری بین طیف های موجود می باشد.کلید واژگان: سیستم اطلاعات جغرافیایی, رامهرمز, فرآیند سلسله مراتبی, ترکیب خطی, وزنی, تحلیل فرآیند سلسله مراتبی فازیOne of the serious and growing potential in most large urban areas is the shortage of land for waste disposal. An inapproprriate landfill site may have negative enviromental, economic and ecological impacts. Therefore, it should be selected carefully by considering both regulations and constraints on there source. Choosing different factors leads to diversity in data layers and Geographic Information System (GIS) is very suitable due to the ability to manage huge volumes of data with different sources. The main aim of this research is to determine a suitable landfill site with less impact on environment For this purpose, the following data layers and maps have been utilized in this study, maps of slope, use land, soil, the depth of groundwater and the layers related to the distance from centers of waste generation (Ramhormoz), Population centers (village), surface water sources, underground water source (well, Spring), road network. The results of present research represents that the conditions in Analytical Hierarchy process(AHP) method has less certainty and the lack of definite limitations in this method, the sites selected according to Weighted Linear Combination(WLC) and Fuzzy-AHP (FAHP) have more parameters. However in studing the WLC and FAHP methods applied in this study, it was revealed that although WLC is simple, it has deficiencies; this method will locate many areas that may not be suitable, meanwhile FAHP, by ordered weights, offers this chance to the decision marker to include more important subjects which have greater role in site selection. Regarding to this ability, the result of site selection by FAHP has better resolution.Keywords: GIS, Ramhormoz, Analytical Hierarchy Process, Weighted Linear Combination, Fuzzy Analytic Hierarchy Process
-
به منظور بررسی کیفیت پساب برخی از صنایع آلاینده بندر عباس،16 نمونه پساب از واحدهای صنعتی مهم این شهر برداشت شد.غلظت فلزات سنگین مس،سرب،کروم،آرسنیک،جیوه و وانادیم و نیکل به عنوان عناصر نشانگری که غلظت آنها در محیط شاخصی از آلودگی زیست محیطی محسوب می شوداندازه گیری شد.نتایج نشان میدهد که بعضی از پسابهای تخلیه شده در خلیج فارس نسبت به جیوه،آرسنیک و وانادیم آلودگی بالایی دارند که این آلودگی به احتمال زیاد ناشی از مواد سوختی مورد استفاده در این واحدهای صنعتی است.همچنین تعیین ترکیب پسابهایی که برای آبیاری به کار می روند،نشان میدهد که اگرچه غلظت فلزات سنگین این پساب ها در حد استاندارد،EPA (2004) است اما بیشتر آنها TDS بالایی دارند و بنابراین برای این منظور مناسب نمی باشند.کلید واژگان: الگوی ساختاری و لرزه خیزی جنوب قمIn order to quality assessment of some pollutant industrials in Bandar Abbas, 16 effluent samples were collected from important industrial units. Lead, cadmium, copper, Chromium, Arsenic, Mercury, Vanadium and Nickel were chosen as representative trace metals whose levels in the environment represent a reliable index of environmental pollution. Some discharged effluents to the environment show V, As and Hg pollution probably related to fossil fuel consumptions. Also, effluents used for irrigation of landscapes indicate high TDS constant and so are unsuitable for this purpose.Keywords: effluent, heavy metals, high TDS
-
In this study, concentrations of heavy metals in soils around a Zn-smelter in Qeshm island, Iran, are investigated. Calculated geoaccumulation index (Igeo), contamination factor (Cf), and contamination degree (Cdeg) values indicate surface soil contamination by toxic metals (As, Cd, Pb, and Zn). The results also indicate that most contaminated areas are located in the vicinity of the smelter and waste pile. However, concentrations of soil metals decrease with increasing distance from the pollution sources. Results from a potential ecological risk assessment indicate high risk in areas around the smelter. Statistical analysis also confirms the role of the Zn-smelter in soil contamination in the study area.Keywords: Zn, smelter, Environmental effects, heavy metals, Soil pollution, Potential ecological risk
-
یکی از راه های ورود فلزات سنگین بالقوه سمناک به محیط زیست و بوم سامانه خاک، کارخانه های ذوب کانسنگ های فلزی هستند. در این مطالعه غلظت فلزات سنگین در خاک اطراف کارخانه ذوب روی در جزیره قشم بررسی شد. با توجه به قرار گرفتن این کارخانه در نزدیکی ساحل خلیج فارس، ارزیابی آلودگی فلزات سنگین ناشی از فعالیت این کارخانه بر محیط زیست پیرامون آن ضرورت می یابد. نتایج حاصل از محاسبه شاخص های زیست محیطی ضریب زمین انباشت (Igeo)، ضریب آلودگی (Cf) و درجه آلودگی (Cdeg) نشان می دهد که خاک اطراف کارخانه نسبت به فلزات سنگین به ویژه فلزات As، Cd، Pb، Sb و Zn به شدت آلوده شده است. با افزایش فاصله از کارخانه از میزان آلودگی فلزات آلاینده کاسته می شود. محاسبه شاخص خطر بوم شناختی برای فلزات سنگین در نمونه های خاک، آلودگی بسیار بالا و در نتیجه افزایش خطر بوم شناختی در منطقه مورد مطالعه را نشان می دهد. آزمون تحلیل مولفه اصلی نیز تایید کننده نقش کارخانه ذوب روی در آلودگی خاک در منطقه می باشد.کلید واژگان: کارخانه ذوب روی, فلزات سنگین, آلودگی, خاک, جزیره قشم
-
گرد و غبار یکی از مهم ترین منابع آلاینده هوا در شهر اهواز می باشد. نتایج آنالیز ICP – MS بسیاری از نمونه های گرد و غبار موجود در شهر اهواز نشان می دهد که میزان فلزات سنگینی مانند آرسنیک، سرب، روی، نیکل در این نمونه ها بیشتر از میزان طبیعی آن هاست. به منظور بررسی پتانسیل گونه های گیاهی شهر اهواز در جذب فلزات سنگین موجود در گرد و غبار، سه گونه با فراوانی بیشتر به نام های اوکالیپتوس (Eucalyptus camaldulensis dehnh)، انجیرمعابد (Ficus religiosa L.) و کونوکارپوس (Conocarpus erectus L.) در نظر گرفته شدند. این نمونه ها جهت تعیین غلظت فلزات سنگین توسط فلورسانس اشعه ایکس (XRF) مورد تجزیه قرار گرفتند. به منظور بررسی آلودگی نمونه های خاک به فلزات سنگین، فاکتور غنی شدگی و جهت بررسی ارتباط بین جذب فلزات از خاک به وسیله برگ ها فاکتور غلظت محاسبه شد. با توجه به حضور همه ی فلزات سنگین مورد مطالعه در گرد و غبارهای وارده به شهر اهواز و وجود رابطه مستقیم بین غلظت فلزات در نمونه های خاک و برگ درختان با غلظت آن ها در نمونه های گرد و غبار، می توان احتمال داد که گرد و غبار یکی از عواملی است که در تغلیظ فلزات سنگین در گونه های مورد مطالعه نقش داشته است. از سوی دیگر مقایسه غلظت فلزات سنگین در برگ درختان، نشان می دهد که پتانسیل جذب این فلزات متفاوت است. در نهایت می توان چنین نتیجه گیری نمودکه پتانسیل جذب فلزات سنگین در گونه های گیاهی مورد مطالعه به قرار ذیل است: فیکوس<کونوکارپوس<اوکالیپتوس.کلید واژگان: گرد و غبار, فلزات سنگین, اهواز, گونه های گیاهی
- در این صفحه نام مورد نظر در اسامی نویسندگان مقالات جستجو میشود. ممکن است نتایج شامل مطالب نویسندگان هم نام و حتی در رشتههای مختلف باشد.
- همه مقالات ترجمه فارسی یا انگلیسی ندارند پس ممکن است مقالاتی باشند که نام نویسنده مورد نظر شما به صورت معادل فارسی یا انگلیسی آن درج شده باشد. در صفحه جستجوی پیشرفته میتوانید همزمان نام فارسی و انگلیسی نویسنده را درج نمایید.
- در صورتی که میخواهید جستجو را با شرایط متفاوت تکرار کنید به صفحه جستجوی پیشرفته مطالب نشریات مراجعه کنید.