بررسی اثر ریزنمونه و غلظت تنظیم کننده های رشد گیاهی بر کالوس زایی در اکوتیپ های گیاه آنغوزه (Ferula assa-foetida L.)

برخی از گیاهان دارویی دارای اهمیتی جهانی و فراگیر بوده و به علت استفاده بی شمار در حال انقراض هستند. امروزه استفاده از کشت درون شیشه ای سبب شده است که سرعت تولید و تکثیر گونه های در حال انقراض افزایش یابد. اهداف این پژوهش، تعیین بهترین اکوتیپ، بهترین ریزنمونه کالوس زایی و همچنین بهترین سطح هورمونی موثر بر صفت های طول، عرض، ارتفاع و حجم کالوس ریزنمونه های به دست آمده از گیاهچه های حاصل از آنغوزه تلخ در کشت درون شیشه می باشد. این آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با حداقل 4 تکرار بررسی شده است. با توجه به هدف مورد نظر، ریزنمونه ها در محیط های کشت موراشیک و اسکوگ با سطوح مختلف BAP وNAA قرار گرفتند. پس از 40 روز کشت ریزنمونه ها در محیط های حاوی هورمون صفات طول، عرض و حجم کالوس ها اندازه گیری شد. مقایسه میانگین ها نشان داد، ریزنمونه های ریشه در تیمار 2 میلی-گرم در لیتر BAP و 1 میلی گرم در لیتر NAA بیشترین صفات مورد اندازه گیری را داشت و کالوس های مربوط به ریزنمونه های برگ و ساقه از بین رفتند. در بین اکوتیپ های مورد بررسی، اکوتیپ کرمان نسبت به اکوتیپ یزد دارای سرعت رشد کالوس بیشتری بودند و با گذشت زمان میزان سرعت رشد کالوس ها به شدت افزایش یافت. با توجه به اینکه سرعت رشد کالوس اکوتیپ اصفهان کم بود، از پژوهش حاضر حذف گردید.