مصداق اتم اسماءالله از دیدگاه شیعه (با رویکردی تفسیری)

اسماءالله از موضوعات بحث برانگیز علوم دینی است که همواره مورد توجه مفسران مسلمان قرار گرفته و دیدگاه های مختلفی در مورد مصادیق کامل آن مطرح شده ولی تاکنون تحقیق مفصل و مبسوطی در جهت ارایه، تحلیل و ارزیابی این دیدگاه ها صورت نگرفته است. در این مقاله سعی شده تا با بررسی تفاسیر شیعه و اهل سنت، و تحلیل مطالب، دیدگاه اصلی مفسران مسلمان در خصوص مصداق اتم اسمای الهی روشن گردد. براساس یافته های این پژوهش که با روش تحلیلی و توصیفی و با مطالعه موردی تفاسیر صورت گرفته است، روشن شد که از نظر مفسران شیعه، پیامبر و اهل-بیت مصداق اتم اسمای الهی هستند و بر این امر، دلایل متعددی در تفاسیر شیعه مخصوصا از سوی معصومین  اقامه شده است. اما از نظر اهل سنت، اجماع مفسران تنها بر شخص پیامبر اکرم قطعی است و گویا معتقد هستند که پس از پیامبر خاتم، به لحاظ جایگاه معنوی دیگر پیامبران الهی قرار دارند و قایل به اولویت هیچ کس بر پیامبران نیستند؛ اما در برخی از تفاسیر مهم آنها ابوبکر هم ردیف و هم شان و مرتبه پیامبر معرفی شده است. علاوه برآن روایات و مطالبی در تفاسیرشان یافت می شود که دال بر همتایی امیرمومنان علی و در موارد معدودی هم، دال بر همتایی اهلییت با پیامبر اکرم است. لذا در خصوص اعتقاد مفسران اهل سنت به مصداق اتم اسمای الهی، نمی توان اظهار نظر دقیقی نمود. کلیدواژگان: اسماءالله، مصداق شناسی، تفاسیر شیعه، تفاسیر اهل سنت، پیامبر  اهلبیت