تشخیص تغییرات مکانی-زمانی و پویایی پوشش جنگل در منطقه فندقلو (شمال غرب ایران)

تشخیص تغییرات مکانی-زمانی کاربری اراضی و به ویژه پویایی بوم سازگان ها برای ارزیابی اثربخشی راهبردهای مدیریت بوم سازگان ها، توسعه سیستم های پایش مبتنی بر ابزارهای کمی و کیفی برای حفاظت، ارزش گذاری و احیای آن ها و درنهایت تعاملات اجتماعی، محیط زیستی و سیاسی یک منطقه ضروری است. در این تحقیق به منظور شناسایی تغییرات از تصاویر Landsat-7 ETM+ و Landsat-8 OLI/TIRS L1TP به ترتیب برای سال های 1382 (مرداد) و 1402 (تیر) تحت طبقه بندی نظارت شده با استفاده از الگوریتم طبقه بندی ماشین بردار پشتیبان (SVM) استفاده شد. پنج طبقه کاربری اصلی شامل کشاورزی، جنگل، مرتع، مناطق انسان ساز و آبی استخراج شد. نتایج ارزیابی صحت برای تصاویر طبقه بندی شده، دقت کلی بیش از 92 درصد و ضریب کاپا بیش از 89/0 را برای هر دو سال نشان داد. در دوره موردمطالعه، مناطق کشاورزی و انسان ساز افزایش یافت، درحالی که جنگل، مرتع و مناطق آبی کاهش یافت. بیشترین میزان تغییر (3/62 هکتار در سال) در مراتع مشاهده شد. نتایج حاصل از نقشه های تغییر پوشش جنگلی پس از طبقه بندی، کاهش قابل توجه 8/5 درصدی پوشش جنگلی را طی دوره زمانی 20 ساله نشان می دهد. دلیل اصلی این تغییر، جایگزینی مشاهده شده پوشش جنگلی بومی با مراتع (16/9 درصد)، مناطق انسان ساز (4/3 درصد) و مناطق کشاورزی (0/8 درصد) است. بیشتر این تغییرات کاربری اراضی برنامه ریزی نشده و عمدتا درنتیجه فعالیت های انسانی و با طیف وسیعی از آثار منفی بر بوم سازگان های طبیعی است. ازاین رو، سیاست های موثر و مدیریت کاربری اراضی برای حفاظت از مزایای محیط زیستی و زیبایی شناختی بوم سازگان ها، و نیز برای مدیریت مخاطرات طبیعی ناشی از این تغییرات موردنیاز است. جدای از ارزیابی تغییرات کاربری اراضی، این تحقیق بینشی از پویایی پوشش جنگل، همراه با علل و پیامدها ارایه می دهد و از این طریق نقاط داغ تخریب جنگل را نشان می دهد. پایش تغییر پوشش جنگل برای توسعه راهبردهای مدیریت پایدار جنگل که منابع جنگلی و خدمات بوم سازگانی را احیا می کند، ضروری است.