سناریوهای محیط زیست هوشمند در کلانشهر مشهد، ایران

شهر هوشمند با بهره گیری از سرمایه های انسانی و اجتماعی و زیرساخت های ارتباطات، باعث پایداری توسعه اقتصادی و ارتقای کیفیت زندگی می شود، مدیریت منابع طبیعی آن آگاهانه است و ابعاد اقتصاد، تحرک، محیط زیست، مردم، زندگی و دولت هوشمند را در بر می گیرد. هدف این مطالعه شناسایی مولفه های محیط زیست هوشمند، با استفاده از رویکرد آینده پژوهی و بررسی و تحلیل ساختاری تاثیر متقابل پیشران های محیط زیست هوشمند در کلانشهر مشهد و ارایه سناریوهای پیش رو بود.
روش شناسی: این پژوهش کمی و پیمایشی در سال 1401 در کلانشهر مشهد انجام شد. به منظور شناسایی پیشران ها با استفاده از نمونه گیری غیرتصادفی هدفمند، نظرات 30 نفر از خبرگان و متخصصان مدیریت شهری گرفته شده و در نرم افزار میک مک مورد تحلیل قرار گرفت. برای تدوین سناریوهای پیش روی کلانشهر مشهد در محیط زیست هوشمند از نظرات 20 نفر متخصص آینده نگاری برای امتیازدهی ماتریس حالت های پیش روی توصیف گرها بهره گرفته شد.

"توسعه قوانین زیست محیطی"، "ارتقای آگاهی و مشارکت شهروندان" و "نظارت و پایش محیطی" شاخص های تاثیرگذار و تاثیرپذیر بودند و با توجه به نحوه قرارگیری شاخص ها در نمودار ماتریس اثر مستقیم، سیستم ناپایدار بود.

از میان 115 سناریوی ممکن پیش روی شهر مشهد، تنها دو سناریو (طلایی و فاجعه) با سازگاری قوی وجود دارند. از این میان، توسعه قوانین زیست محیطی و نظارت و پایش محیطی بیشترین اثرگذاری را داشتند که بیانگر اهمیت این دو عامل در هوشمند سازی محیط زیست مشهد به منظور افزایش احتمال وقوع سناریو اول و اجتناب از سناریو دوم است.