طراحی و بررسی ویژگی های روان سنجی پرسش نامه فرزندپروری چندبعدی

نوع و شیوه تربیتی یا سبک فرزندپروری والدین، از عناصر اصلی و فرایندهای پویا و تاثیرگذار درون خانواده به شمار می رود که آثار و تبعات آن بر سلامت روانی و رفتار اجتماعی فرزندان مدنظر قرار گرفته است. پژوهش حاضر با هدف طراحی و بررسی ویژگی های روان سنجی پرسش نامه فرزندپروری چندبعدی انجام شد.

طرح پژوهش حاضر از نوع توصیفی تحلیلی و ساخت و توسعه ابزار بود. جامعه آماری پژوهش را والدین دارای کودک پیش دبستانی شهر شاهرود در سال 1401 تشکیل دادند. تعداد 352 نفر با روش نمونه گیری دردسترس انتخاب شدند. به منظور بررسی روایی محتوایی با روش دلفی از پنج نفر از متخصصان روان شناسی و شاخص لاوشه (نسبت روایی محتوا) و برای بررسی روایی صوری از ده نفر از کاربران نهایی پرسش نامه استفاده شد. سپس به منظور بررسی روایی سازه، روش تحلیل عاملی اکتشافی و به منظور بررسی پایایی، ضریب آلفای کرونباخ و روش آزمون-بازآزمایی به کار رفت. تحلیل داده ها با نرم افزار SPSS نسخه 24 در سطح معناداری 0٫05 انجام پذیرفت.

نتایج حاصل از بررسی روایی محتوایی کیفی منجربه حذف هیجده گویه شد و پرسش نامه با 37 گویه تهیه گردید. نتایج تحلیل عاملی اکتشافی نشان داد، پرسش نامه فرزندپروری چندبعدی متشکل از دوازده عامل است که درمجموع، 81٫3درصد واریانس را تبیین می کند. آلفای کرونباخ عوامل این پرسش نامه برای آسیب دوران کودکی 0٫74، جهت گیری مذهبی والدین 0٫71، وضعیت اقتصادی 0٫75، نقش پدر 0٫81، احساس گناه 0٫89، ویژگی شخصیتی 0٫76، تعارضات زناشویی 0٫77، فرزندپروری ادراک شده 0٫75، پاسخ دهی والدین 0٫80، مشکلات جسمی 0٫73، دخالت اقوام 0٫74 و انتظارات والدین 0٫77 به دست آمد.

براساس یافته های این پژوهش، پرسش نامه فرزندپروری چندبعدی، ابزاری پایا و روا است و می تواند در بخش های پژوهشی و مشاوره مدنظر قرار گیرد.