تاثیر احداث سد بر شاخص های هیدرولوژیکی سد شمیل و نیان استان هرمزگان

ارزیابی اثرات احداث سازه های آبی از جمله سدها بر تغییرات رژیم رودخانه به منظور بهره برداری بهینه از منابع آبی ضرورت دارد. از این رو در پژوهش پیش رو، اثرات احداث سد شمیل و نیان استان هرمزگان بر شاخص های هیدرولوژیکی و مولفه های جریان محیط زیستی رودخانه شمیل با استفاده از شاخص های هیدرولوژیکی IHA ارزیابی و تحلیل شده است. نتایج ارزیابی ها نشان می دهد احداث سد شمیل و نیان باعث تغییر رژیم جریان شده است، به طوری که بعد از احداث سد شمیل و نیان، دبی جریان فقط در اواسط آبان تا اواخر بهمن ماه هم زمان با برداشت محصولات خارج فصل در استان هرمزگان کاهشی بوده و در بقیه ماه ها دبی جریان رودخانه شمیل افزایش یافته است. همچنین سد شمیل و نیان با ذخیره حجم سیلاب ورودی نقش مهمی در مدیریت سیلاب داشته و حجم آب حاصل از سیلاب های با دوره بازگشت بیش از 10 سال را به خوبی کنترل کرده است. از سوی دیگر، روند سیلاب های کوچک بعد از احداث سد منظم شده اند، به طوری که دبی اوج سیلاب های کوچک در دوره قبل از احداث سد 23/80 و در دوره بعد از احداث سد 50/75 متر مکعب بر ثانیه است و حدود 6 درصد کاهش یافته است. تعداد روزهای جریان کمینه از 294 روز قبل از احداث سد به 301 روز بعد از احداث سد رسیده است. از طرفی، شاخص زمان بندی جریان حد پایین نشان داد کمترین حد جریان از روز 46 در دوره قبل از احداث سد به 275 روز در دوره بعد از احداث سد تغییر داشته است. نتایج پژوهش حاضر می تواند به عنوان مبنایی برای مدیریت پایدار منابع آب رودخانه شمیل مورد استفاده قرار گیرد.