نقش سبک های دلبستگی در پیشرفت تحصیلی: اثر میانجی ادراک ریسک و ترس از موفقیت دانش آموزان دبیرستانی

پیشرفت تحصیلی مهمترین شاخص کارایی هر نظام آموزشی است. این پژوهش با هدف بررسی اثر سبک های دلبستگی، ادراک ریسک و ترس از موفقیت بر پیشرفت تحصیلی دانش آموزان انجام شد. جامعه آماری پژوهش همه دانش آموزان دختر و پسر مقطع متوسطه شهر ارومیه در سال تحصیلی 94-1393 بودند، که از میان آنان 380 دانش آموز بر اساس جدول کرجسی و مورگان با روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای بر اساس ناحیه، جنسیت و پایه تحصیلی انتخاب شدند. داده ها با استفاده از پرسشنامه سبک های دلبستگی (ون-آدنهوون، هافسترا و بکر، 2003)، مقیاس ادراک ریسک (بنثین، اسلوویک و سورسون، 1993)، پرسشنامه ترس از موفقیت (زاکرمن و الیسون، 1976) و معدل دانش آموزان جمع آوری شدند. ابزارها دارای روایی مطلوب و پایایی مناسب می باشند. داده ها با روش های آماری همبستگی پیرسون و تحلیل مسیر تحلیل شدند. یافته ها نشان داد در مدل اول سبک دلبستگی ایمن اثر مستقیم و غیرمستقیم مثبت و معنادار بر پیشرفت تحصیلی داشت. متغیرهای ادراک ریسک و ترس از موفقیت میانجی های خوبی بین دلبستگی ایمن و پیشرفت تحصیلی بودند. همچنین در مدل دوم سبک دلبستگی ناایمن اثر مستقیم مثبت و معنادار بر پیشرفت تحصیلی داشت، اما اثر غیرمستقیم معناداری بر پیشرفت تحصیلی نداشت. متغیرهای ادراک ریسک و ترس از موفقیت میانجی های خوبی بین دلبستگی ناایمن و پیشرفت تحصیلی نبودند. با توجه به یافته ها بر اهمیت نقش سبک های دلبستگی، ادراک ریسک و ترس از موفقیت بر پیشرفت تحصیلی تاکید می شود.