اثر مصرف سطوح مختلف پودر آب پنیر در جیره بر عملکرد رشد، قابلیت هضم ظاهری مواد مغذی، کیفیت لاشه و فراسنجه های خونی در بره های نر پرواری آمیخته زل

بهره گیری از فرآورده های جانبی صنایع لبنی به عنوان منابع خوراکی جدید در راستای کاهش هزینه های پرورش دام اهمیت فراوانی دارد. پودر آب پنیر باقی مانده پنیر یا پروتیین کازیین شیر است که از پروتیین های حیوانی مورد استفاده در زنجیره غذایی انسانی می باشد. آب پنیر به دلیل دارای بودن تعادل مناسب مواد مغذی، قابلیت استفاده در جیره دام های پرواری را دارد. پودر آب پنیر می تواند باعث کاهش مصرف کنسانتره شود بدون اینکه هیچ گونه تاثیر منفی بر اضافه وزن روزانه و ضریب تبدیل خوراک داشته باشد، لذا هدف از این تحقیق بررسی اثر سطوح مختلف پودر آب پنیر در جیره بر عملکرد رشد، قابلیت هضم ظاهری مواد مغذی و برخی فراسنجه های خونی بره های نر پرواری آمیخته زل بود.

برای انجام این پژوهش تعداد 24 راس بره پرواری آمیخته زل با میانگین سن 52/0±5/4 ماه و میانگین وزن اولیه 2±24 کیلوگرم در قالب یک طرح کاملا تصادفی به مدت 90 روز مورد بررسی قرار گرفتند. تیمارهای آزمایشی شامل تیمار شاهد (بدون افزودن پودر آب پنیر در جیره) و تیمارهای حاوی 5/1، 3 و 5/4 درصد پودر آب پنیر در جیره بودند. تجزیه شیمیایی پودر آب پنیر مورد استفاده شامل pH، 8/5 الی 8/6، پروتیین خام 5/12 درصد، لاکتوز 64 درصد، چربی کل 5/1 درصد، رطوبت 5/4 درصد بود. پودر آب پنیر مورد استفاده در تحقیق در سطوح مختلف پس از مخلوط شدن با جیره مصرفی در اختیار دام های آزمایشی قرار گرفت. خوراک روزانه به صورت جیره کاملا مخلوط در دو نوبت در اختیار دام ها قرار گرفت و مقدار مصرف روزانه آن ثبت شد. وزن کشی دام های آزمایشی هر 14 روز با رعایت 12 ساعت محرومیت از خوراک انجام شد. اندازه گیری قابلیت هضم ظاهری مواد مغذی و فراسنجه های خونی، در روزهای پایانی آزمایش و نیز بررسی صفات لاشه، با کشتار دام های آزمایشی در روز 90 آزمایش انجام شد.

نتایج عملکرد رشد دام های آزمایشی نشان داد که تفاوت معنی داری در وزن پایان دوره پروار، ماده خشک مصرفی و افزایش وزن روزانه بین تیمارهای آزمایشی وجود داشت (05/0>P)؛ طوری که بالاترین وزن پایانی و افزایش وزن روزانه در تیمار حاوی 5/4 درصد پودر آب پنیر و بیشترین ماده خشک مصرفی در تیمار حاوی 3 درصد پودر آب پنیر مشاهده شد. نتایج قابلیت هضم ظاهری مواد مغذی نشان داد که تفاوت معنی داری در قابلیت هضم ظاهری ماده خشک، پروتیین خام و الیاف نامحلول در شوینده خنثی بین تیمارهای آزمایشی وجود داشت (05/0>P). بالاترین قابلیت هضم ظاهری ماده خشک و پروتیین خام در تیمار حاوی 5/4 درصد پودر آب پنیر و بالاترین قابلیت هضم ظاهری الیاف نامحلول در شوینده خنثی در تیمار حاوی 3 درصد آب پنیر مشاهده شد. نتایج برخی فراسنجه های خونی نشان داد که تفاوت معنی داری در غلظت گلوکز، تری گلیسرید، HDL و نیتروژن اوره ای خون بین تیمارهای آزمایشی وجود داشت (05/0>P). نتایج صفات کمی لاشه بره های پرواری نشان داد که تفاوت معنی داری در وزن لاشه گرم، درصد لاشه گرم، وزن لاشه سرد، درصد لاشه سرد، درصد ران و درصد سردست بین تیمارهای آزمایشی وجود داشت (05/0>P). نتایج صفات کیفی لاشه بره های پرواری نشان داد که تفاوت معنی داری در میزان اکسیداسیون چربی عضله راسته در 48 ساعت بعد از کشتار بین تیمارهای آزمایشی وجود داشت (05/0>P).

نتیجه کلی تحقیق حاضر نشان داد که وزن پایان پروار، ماده خشک مصرفی و قابلیت هضم ظاهری مواد مغذی با مصرف سطوح 3 و 5/4 درصد پودر آب پنیر بهبود یافت. درصد لاشه بالاتر و بهبود در قطعات با ارزش لاشه در تیمار حاوی 3 درصد پودر آب پنیر وجود داشت.