بررسی تنوع ژنتیکی اکوتیپ های کرچک (Ricinius communis) با استفاده از نشانگر های ISSR

کرچک (Ricinus communis L.) یکی از قدیمی ترین گیاهان دارویی در جهان است. تعیین تنوع ژنتیکی گیاهان از جمله کرچک، نقش مهمی در شناسایی ژنوتیپ های برتر به منظور بهره برداری در برنامه های اصلاح نباتات دارد، بدین منظور تنوع و ارتباط ژنتیکی 22 اکوتیپ کرچک مورد بررسی قرار گرفت. از 26 نشانگر مورد استفاده، 19 نشانگر که بیشترین تعداد نوار های چند شکلی را تولید کردند، مورد استفاده قرار گرفت.این تعداد نشانگر در مجموع 188 نوار تولید کردند که 180 نوار چند شکل (58/95 درصد) بودند. بر اساس تجزیه خوشه ای، اکوتیپ ها در دو گروه قرار گرفتند. بیشترین شباهت بین اکوتیپ های 4 و 5 (جمع آوری شده از ساری) و کمترین شباهت بین اکوتیپ های 1 و 14 (ساری و بابلسر) مشاهده گردید. بیشترین شاخص تنوع ژنتیکی نی (H) و شاخص شانون (I) در گروه 2 که شامل 12 اکوتیپ بود، مشاهده شد. در بررسی ساختار ژنتیکی جمعیت ها با استفاده از نرم افزار STRUCTURE اکوتیپ ها به دو خوشه ی زیر جمعیتی تقسیم شدند. نتایج حاصل از تجزیه واریانس مولکولی نشان داد که 37 درصد از تغییرات ژنتیکی مربوط به تنوع بین اکوتیپ ها و 63 درصد مربوط به درون جمعیت های کرچک می باشد که می توان از آن در برنامه های به نژادی این گیاه استفاده کرد.