ارائه چارچوب شاخص های پایش و ارزیابی مرجعیت علمی در حوزه علوم انسانی (با تاکید برمرجعیت آموزشی، انتشارات علمی و ترویجی)

مرجعیت علمی از واژگانی است که به تواتر در اسناد بالادستی و سیاستگذاری ‎کلان علم، فناوری و نوآوری کشور استفاده می‎شود اما معمولا شاخص‎های ارزیابی مناسبی از سنجش آن به طور شفاف ارایه نشده است. تصویب آیین‎نامه اجرایی نظام پایش و ارزیابی علم، فناوری و نوآوری کشور در شورای عالی علوم، تحقیقات و فناوری در سال 1396 نقطه عطفی در نظام علم، فناوری و نوآوری کشور می باشد. با این حال به دلیل ماهیت نرم و پیچیدگی در پایش و ارزیابی علوم انسانی، پایش و ارزیابی علم، فناوری و نوآوری در این حوزه با دشواری هایی همراه بوده است. در این راستا، هدف این مقاله ارایه چارچوب شاخص‎های ارزیابی مرجعیت علوم انسانی در معیارهای آموزش عمومی و حرفه‎ای، آموزش عالی، انتشارات علمی و همچنین ترویج علم، فناوری و نوآوری بر اساس معیارهای آیین نامه اجرایی نظام پایش و ارزیابی علم، فناوری و نوآوری کشور می باشد. روش پژوهش در مقاله حاضر از حیث نوع کاربردی بوده، راهبرد اساسی آن مطالعه کیفی و از منظر هدف نیز توصیفی است. این مقاله با استفاده از رویکرد کیفی به بررسی تجارب بین‎المللی شاخص‎های پایش و ارزیابی علوم انسانی و تحلیل متون اسناد بالادستی نظیر نقشه جامع علمی کشور، سند تحول بنیادین آموزش و پرورش، سند دانشگاه اسلامی و همچنین سیاست های کلی علم و فناوری برای استخراج راهبردها و اقدامات مرتبط با مرجعیت علوم انسانی می پردازد. با برگزاری پنل خبرگان و مصاحبه های نیمه ساختار یافته در بازه زمانی 1400 و 1401، چارچوبی متوازنی از معیارها، زیرمعیارها و شاخص‎ها به‎منظور پایش و ارزیابی مرجعیت آموزشی، علمی و ترویجی علوم انسانی ارایه شده است. همچنین پیشنهادهایی برای بهره‎برداری مناسب از چارچوب ارایه‎شده بر پایه همکاری، تقسیم کار و وحدت رویه سازمان‎ها و نهادهای متولی در جمع‎آوری و تحلیل داده ها ارایه می شود.