تحلیل موانع و مشکلات توسعه کارآفرینی در نواحی روستایی (نمونه موردی: نواحی روستایی شهرستان تویسرکان)

توسعه کارآفرینی و خوداشتغالی در نواحی روستایی نیازمند فراهم بودن و ایجاد بسترهایی است که بتوانند موجب ایجاد یک اکوسیستم مطلوب و حمایت کننده توسعه کارآفرینی و موفقیت کارآفرینان شوند. بر این مبنا، پژوهش کاربردی حاضر که دارای ماهیتی آمیخته (کمی-کیفی) بوده و با روشی توصیفی-تحلیلی انجام گرفته، سعی در آسیب‏ شناسی وضع موجود توسعه کارآفرینی در نواحی روستایی شهرستان تویسرکان استان همدان دارد. گردآوری داده ‏ها در بخش نظری با بهره ‏گیری از مطالعات اسنادی و در بخش عملی مبتنی بر پیمایش میدانی با بهره ‏گیری از ابزارهای مصاحبه و پرسشنامه بوده است. جامعه آماری پژوهش را مسیولان توسعه ‏ای، مدیران و آگاهان محلی و متخصصان علمی در منطقه دربرمی‏گیرند که به شیوه هدفمند و روش گلوله برفی در هر دو بخش کیفی و کمی، در ابتدا، 19 نفر به عنوان گروه دلفی، شناسایی و مورد مصاحبه نیمه‏ساختارمند قرارگرفته و سپس، یافته‏ های حاصل از مصاحبه‏ ها درجهت تایید و تعمیم در قالب پرسشنامه در اختیار 35 نفر دیگر از اعضای این گروه ‏ها قرار داده شد. تجزیه وتحلیل مصاحبه ‏ها در بخش کیفی در راستای دستیابی به عوامل علی، مداخله‏ای و زمینه‏ای شکل‏ دهنده وضعیت موجود اکوسیستم کارآفرینی و راهبردهای اتخاذی فعالان اقتصادی و نتایج اقتصادی و اجتماعی شکل گرفته در سطح منطقه با بهره ‏گیری از تکنیک داده‏بنیاد و در بخش کمی با بهره‏ گیری از آزمون تحلیل مسیر صورت پذیرفت که بر این اساس یافته‏ های حاصل نشان دادند که 72 چالش و مانع در قالب مولفه ‏های اصلی ضعف در مدیریت، سیاستگذاری و برنامه‏ ریزی توسعه ‏ای (موثرترین مولفه)؛ نامناسب بودن محیط کسب وکار؛ ضعف در تامین در زیرساخت ها، خدمات و امکانات مورد نیاز؛ ضعف های بازاریابی، فروش و موانع فنی و عملی؛ موانع اجتماعی و فرهنگی؛ محدودیت های آموزشی و ترویجی؛ ضعف منابع مالی؛ ضعف در باورهای ذهنی و رفتاری روستاییان و مشتمل بر دو بعد اصلی ضعف‏ها و نارسایی ‏های مرتبط با عوامل محیطی و عوامل فردی و شخصیتی موثر بر خوداشتغالی و کارآفرینی؛ به عنوان عوامل علی بازدارنده در راستای توسعه کارآفرینی و موفقیت کارآفرینان در منطقه مورد مطالعه، اثرگذار هستند. در همین راستا، عوامل مداخله‏ای و زمینه ‏ای؛ راهبردهای اتخاذی و نتایج حاصل از عوامل علی شناسایی شده بر اکوسیستم کارآفرینی منطقه مورد مطالعه نیز شناسایی شدند.