واکاوی مهم ترین عوامل تخریب روسازی جاده های جنگلی در حوزه آذر رود استان مازندران

عملیات جاده سازی در جنگل یکی از مهم ترین فاکتورهای هزینه در زمینه مدیریت جنگل می باشد. مهم ترین بخش از ساختمان یک جاده را نیز روسازی آن تشکیل می دهد که بیش ترین هزینه در بخش تکمیل و مرمت جاده ها مربوط به هزینه روسازی است. لذا تمرکز مطالعات و برنامه ریزی های مدیریت در این بخش بیش تر می باشد هدف از اجرای این پژوهش شناسایی عوامل موثر در تخریب روسازی جاده جنگلی به‎منظور کاهش هزینه های مرمت و نگهداری جاده جنگلی در زیر حوزه آذررود واقع در شهرستان سوادکوه در استان مازندران می‎باشد.

برای این منظور تعداد 139 نمونه (با ابعاد 5/5 × 10متر) از جاده جنگلی درجه یک موجود در سری انتخاب گردید سپس متغیرهای فیزیوگرافی منطقه، شکل هندسی جاده های جنگلی و دانه بندی مصالح روسازی در هر نمونه اندازه گیری شد. برای اندازه گیری خرابی روسازی پارامترهای حجم چاله ها، حجم شیارهای طولی، میزان سطح برون زدگی سنگی و حجم شیارهای عرضی یا کرکره ای اندازه گیری شد. اهمیت نسبی هرکدام از پارامترهای خرابی کل روسازی بر اساس فرایند تحلیل سلسله مراتبی و با استفاده از نظر متخصصین تعیین شد. برای مدل سازی و مشخص نمودن تاثیر هرکدام از متغیرهای مستقل از دو روش رگرسیون خطی چندگانه و مدل جنگل تصادفی استفاده شد.

نتایج مدل سازی نشان داد که روش جنگل تصادفی با ضریب تبیین 89 درصد نسبت به روش رگرسیونی خطی با ضریب تبیین 28/4 درصد دارای نتایج بهتری در مدل سازی و تحلیل اثرات متغیرها بر خرابی روسازی جاده جنگلی بود. هم چنین نتایج نشان داد در هر دو روش مدل سازی، شیب طولی جاده و درصد رس و دانه بندی مصالح روسازی جاده به عنوان مهم ترین فاکتورها در خرابی کل روسازی جاده می باشد.

به طور کلی نتایج نشان داد خرابی کل جاده با افزایش اندازه دانه بندی مصالح و افزایش طول تانژانت نسبت مستقیم داشت. لذا پیشنهاد می شود در موقع عملیات جاده‎سازی نوع مصالح با دقت بیش تری انتخاب شود و در طراحی جاده لحاظ گردد.