نقش واسطه ای ادراک شایستگی در رابطه بین مشارکت فعال در مدرسه با دل زدگی تحصیلی در دانش آموزان پسر متوسطه

بی علاقگی و بی انگیزه بودن درقبال درس، هیچ گاه ناشی از یک عامل نبوده است و درنتیجه در نداشتن موفقیت تحصیلی، ناشناخته ها و مسایل زیادی وجود دارد؛ ازاین رو مطالعه حاضر با هدف بررسی نقش واسطه ای ادراک شایستگی در رابطه بین مشارکت فعال در مدرسه با دل زدگی تحصیلی در دانش آموزان پسر متوسطه انجام شد.

این پژوهش از نوع تحلیلی همبستگی مبتنی بر روش مدل سازی معادلات ساختاری بود. جامعه آماری را تمامی دانش آموزان پسر پایه نهم مدارس دولتی شهر بابل تشکیل دادند که به روش خوشه ای دومرحله ای، سیصد نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. به منظور جمع آوری داده ها، پرسش نامه مشارکت فعال در مدرسه (وانگ و همکاران، 2011) و مقیاس دل زدگی تحصیلی (پکران و همکاران، 2005) و پرسش نامه ادراک شایستگی (هارتر، 1985) به کار رفت. برای تجزیه و تحلیل داده ها از روش تحلیل معادلات رگرسیونی و روش مدل سازی معادلات ساختاری در سطح معناداری 0٫05 و نرم افزارهای SPSS نسخه 18 و Amos نسخه 23 استفاده شد.

براساس نتایج، متغیر مشارکت فعال در مدرسه بر دل زدگی تحصیلی (0٫027=p، 0٫274-=β) و متغیر ادراک شایستگی بر دل زدگی تحصیلی (0٫042=p، 0٫587-=β) اثر مستقیم و معناداری داشت؛ همچنین مسیر غیرمستقیم اثر متغیر مشارکت فعال در مدرسه با میانجیگری ادراک شایستگی بر دل زدگی تحصیلی (0٫001=p، 0٫582-=β)، به دست آمد. باتوجه به مقادیر0٫994GFI= و 0٫990 CFI=و 0٫044RMSEA=، مدل از برازش خوبی برخوردار بود.

باتوجه به یافته های پژوهش، چون هدف دانشآموزان دارای ادراک شایستگی پیشرفت و موفقیت تحصیلی است، در انتخاب فعالیتهای تحصیلی، با جهت دادن و استقامت در آنها، توانایی و پشتکار بیشتری نشان میدهند. این امر بهنوبه خود موجب افزایش کفایت درزمینه های اجتماعی، رفتاری، تحصیلی و حتی جسمانی می شود؛ درنتیجه احساس لیاقت و شایستگی بهبود مییابد و احتمال وقوع دل زدگی تحصیلی و حتی ترک تحصیل کاهش پیدا می کند.