بررسی نقش برنامه ریزی شهری در بازیابی پس از سانحه از طریق مکان یابی پایگاه های پشتیبان مدیریت بحران (نمونه موردی: منطقه 3 شهرداری شیراز)

برنامه ریزی شهری در کشور های جهان سوم به ارایه راهبرد و سیاست گذاری محدودشده و اغلب فاقد نمود اجرایی است. عدم آمادگی در راستای مواجهه و رویارویی با بحران منجر به افزایش تلفات انسانی و مادی و زمان بر شدن فرآیند بازگشت جوامع انسانی به شرایط پیش از وقوع بحران خواهد شد. با توجه به این که از اصلی ترین نیازهای فرد آسیب دیده ناشی از بحران، دستیابی به یک سرپناه و دریافت خدمات اولیه در ساعات ابتدایی وقوع بحران است، پایگاه های پشتیبان مدیریت بحران، می توانند در راستای امدادرسانی به بازماندگان موثر واقع شوند. با توجه به عنوان پژوهش، این مطالعه به بررسی نقش برنامه ریزی شهری در بازیابی پس از سانحه و مکان گزینی پایگاه های پشتیبان مدیریت بحران در منطقه 3 شهرداری شیراز پرداخته است. این پژوهش در چارچوب روش تحقیق توصیفی- تحلیلی قرار دارد و به منظور جمع آوری داده های موردنیاز از روش کتابخانه ای استفاده شده است. در این پژوهش با استفاده از مبانی نظری و متون مرتبط با موضوع و همچنین تجارب داخلی و خارجی در امر مکان یابی پایگاه های پشتیبان مدیریت بحران و یا اسکان های موقت، 11 مولفه که شامل تراکم جمعیتی، میزان ارزش زمین، نوع کاربری، کیفیت ابنیه، هم جواری، تراکم ساختمانی، چندمنظوره بودن کاربری، فاصله از کاربری های خطرزا، میزان دسترسی به فضاهای باز، دسترسی پذیری سایت و کارایی زیرساخت های مرتبط با حمل ونقل شهری در قالب 3 مولفه اصلی که شامل خصوصیات جمعیتی و اقتصادی، خصوصیات کالبدی و عملکردی و حمل ونقل، دسترسی پذیری و زیرساخت های شهری است را مورد بررسی قرار داده و سایت مورد مطالعه بر اساس این مولفه ها مورد سنجش قرارگرفته است. در این فرآیند نظرات خبرگان پیرامون مولفه ها توسط پرسشنامه طراحی شده، اخذ و مولفه ها با استفاده از روش ANP، تحلیل شده اند. سپس در محیط نرم افزار ARC GIS، نقشه های موضوعی تهیه و تلفیق شده اند. خروجی نهایی در قالب نقشه و 8 فضای پیشنهادی ارایه شده است. این فضاها در سه رده از اولویت بندی قابل ارایه است. اولویت اول به اراضی قابل برنامه ریزی دانشگاه صنعتی شیراز، اراضی قابل برنامه ریزی موزه تاریخ طبیعی و اراضی قابل برنامه ریزی میانه سایت اختصاص دارد. در اولویت دوم، پهنه باغ جهان نما، کتابخانه مرکزی شیراز و پارک ملی جای دارند و در اولویت سوم، استادیوم حافظیه و دانشکده علوم و ادبیات قرارگرفته است.