تاثیر برنامه پزشک خانواده شهری در ایران بر دسترسی و بهره مندی از خدمات سلامت و مقایسه الگوهای ارایه مراقبت های اولیه سلامت در کودکان و نوجوانان: نتایج پیمایش بهره مندی از خدمات سلامت سال 1394

برنامه پزشک خانواده شهری در راستای بهبود دسترسی و بهره مندی از خدمات سلامت از حدود سال 1392 در استان های فارس و مازندران اجرا شده است. کودکان و نوجوانان از مهم ترین گروه های هدف برنامه هستند. در این مطالعه، بهره مندی از خدمات سلامت در کودکان مناطق تحت پوشش برنامه پزشک خانواده با سایر مناطق کشور مقایسه شده است.

این مطالعه تحلیل ثانویه داده های پیمایش ملی بهره مندی از خدمات سلامت است که چهار سال بعد از اجرای برنامه پزشک خانواده انجام شده است. شاخص های بهره مندی از خدمات سلامت سرپایی و بستری در گروه سنی زیر 18 سال بر اساس سه الگوی ارایه خدمات سلامت شامل (1) شهرهای استان های فارس و مازندران (پزشک خانواده شهری)، (2) شهرهای سایر استان ها و (3) روستاها و شهرهای زیر بیست هزار نفر، مقایسه شدند.

در مجموع 20689 نمونه وارد مطالعه شدند. بار مراجعه سالانه سرپایی و بستری در کودکان شهرهای استان های فارس و مازندران بیشتر از شهرهای سایر استان ها و روستاها و شهرهای زیر بیست هزار نفر بود (به ترتیب 11/89 در مقابل 7/92 و 7/21 برای سرپایی و 4/74 در مقابل 3/51 و 4/27 برای بستری). اجرای برنامه پزشک خانواده، شانس دریافت خدمات سلامت به دنبال نیازهای سرپایی را افزایش داده است. (نسبت شانس = 1/50 (1/98 – 1/15)). هزینه پرداخت شده خدمات سلامت سرپایی و بستری در مناطق تحت پوشش برنامه پزشک خانواده، پایین تر از سایر مناطق بود.

بر اساس نتایج این مطالعه، برنامه پزشک خانواده شهری در بهبود دسترسی به خدمات سلامت و همچنین کاهش هزینه های سلامت در کودکان موفق بوده است.

پیامدهای عملی: 

برنامه پزشک خانواده شهری در افزایش بهره مندی از خدمات سلامت و همچنین کاهش هزینه های سلامت در کودکان موفق بوده است.