دین و قدرت از قدرت معنوی تا قدرت سیاسی (مورد مطالعه انقلاب اسلامی ایران با تاکید بر نظریه فطرت امام خمینی(ره))

هدف اصلی این پژوهش بررسی نقش قدرت معنوی دین در ایجاد قدرت اجتماعی و سیاسی در فرایند انقلاب اسلامی ایران می باشد.

روش شناسی پژوهش: 

این پژوهش با استفاده از روش واسازی به مطالعه اسناد، مضامین گفتاری و نوشتاری آثار بنیانگذار انقلاب اسلامی ایران و به بررسی سطوح خرد و میکروفزیک قدرت در فرایند انقلاب می پردازد.

بر اساس نظریه دو فطرت امام خمینی(ره) می توان مقوله قدرت را در دو پارادایم قدرت معنوی و مادی تقسیم نمود. به طور طبیعی میان دین و قدرت درسطوح مختلف -معنوی، اجتماعی و سیاسی- پیوند برقرار است. امام خمینی(ره) برای مبارزه با رژیم پهلوی با تکیه بر قدرت معنوی دین، به احیای هویت مقاومت اسلامی پرداخت. همسویی ایدیولوژی اسلامی با هویت مقاومت، قدرت معنوی دین را به قدرت اجتماعی مبدل نمود. بکارگیری نمادها و نهادهای مذهب تشیع، مناسب ترین بستر را برای شکل دهی کنش های انقلابی- نه واکنش ها- فراهم ساخت و قدرت اجتماعی دین را به قدرت سیاسی ارتقاء داد. قدرت سیاسی دین با مداخله در قدرت حاکم حاکمیت پهلوی دوم را به انفعال و سقوط کشاند.

از بین انواع قدرت فقط قدرت معنوی دینی است که به دلیل همسویی با فطرت انسانی از ماهیت رادیکال و سلطه گرانه برخوردار نمی باشد.