تاثیر پیش تیمار تخمیر و حذف مواد استخراجی بر ویژگی های آکوستیک چوب گونه ون (Fraxinus excelsior)

امروزه اهمیت تیمارهایی مانند آبشویی و اتانول-استن شویی برای بهبود ویژگی های آکوستیک چوب مورد توجه سازندگان سازآلات موسیقی قرار گرفته است. مواد استخراجی چوب در فهرست آن دسته از موادی هستند که بیشتر نقش ساختمانی ندارد و تخلیه هدفمند و صحیح آنها می تواند بدون کاهش سفتی، چوب را سبک کند. انجام پیش تیمارهایی از قبیل تخمیر با مخمر نان (قبل از فرایند آبشویی و اتانول-استن شویی) می تواند موجب خروج بیشتر مواد استخراجی از چوب گردد. در این مطالعه به بررسی اثر تیمارهای آبشویی و اتانول-استن شویی و پیش تیمار تخمیر بر خواص آکوستیک گونه ون (Fraxinus excelsior) پرداخته شده است.

چوب ون (Fraxinus excelsior) مورد نیاز از درون چوب یک الوار تجاری تهیه شده و تعداد 38 عدد تیر کوچک شعاعی با ابعاد اسمی 150×12×2 میلی متر (طولی، شعاعی، مماسی) از قسمت درون چوب آن استخراج گردید. آزمونه های منتخب پس از رسیدن به رطوبت تعادل 12 درصد در شرایط کلیماتیزه، به منظور اندازه گیری ویژگی های اولیه فیزیکی و آکوستیکی مورد آزمون ارتعاش اجباری در تیر دو سر آزاد قرار گرفتند. پس ازآن، آزمونه های اولیه به صورت تصادفی به دو گروه 19 آزمونه ای تقسیم شدند. دسته اول بدون پیش تیمار و دسته دوم با پیش تیمار تخمیر در فرایند حذف مواد استخراجی توسط آب و بعد توسط ترکیب اتانول- استن قرار گرفتند. پس از هریک از مراحل آبشویی و حذف مواد استخراجی محلول در اتانول- استن، آزمون ارتعاش اجباری در تیر دو سر آزاد بر روی آزمونه ها انجام گردید و خواص آکوستیکی آزمونه ها اندازه گیری شد.

آبشویی بدون پیش تیمار با مخمر نان باعث کاهش جزیی و با پیش تیمار، باعث کاهش معنی دار مقادیر دانسیته شد (به ترتیب: 1/75 و 7/39 درصد). در حالی که فرایند حذف مواد استخراجی (با پیش تیمار و بدون پیش تیمار) توسط الکل-استن باعث کاهش معنی دار مقادیر دانسیته گردید (به ترتیب: 2/27 و 8/71 درصد). مقادیر مدول الاستیسیته در اثر آبشویی بدون پیش تیمار و با پیش تیمار، کاهش معنی دار از خود نشان دادند (به ترتیب: 11/37 و 16/47 درصد). فرایند حذف مواد استخراجی توسط اتانول- استن نیز در آزمونه های پیش تیمار نشده و پیش تیمار شده کاهش معنی دار مقادیر مدول الاستیسیته را در پی داشتند (به ترتیب: 13/87 و 20/93 درصد). آبشویی بدون پیش تیمار با مخمر نان و با پیش تیمار، باعث کاهش معنی دار مقادیر میرایی ارتعاش شده است که در این بین آزمونه های پیش تیمار شده درصد افت بیشتری در مقادیر حاصل از میرایی ارتعاش داشته اند (به ترتیب: 13/87 و 20/93 درصد). فرایند حذف مواد استخراجی توسط الکل-استن مانند آبشویی باعث کاهش معنی دار مقادیر میرایی ارتعاش شده است که در این بین آزمونه های پیش تیمار شده، درصد افت بیشتری در مقادیر حاصل از این ویژگی را از خود نشان دادند (به ترتیب: 3/03 و 18/01 درصد). در این فاکتور نیز فرایند حذف مواد استخراجی محلول در اتانول- استن (با پیش تیمار و بدون پیش تیمار) نسبت به آبشویی، افت بیشتری را در مقادیر میرایی ارتعاش در پی داشته است (به ترتیب: 6/67 و 20/85 درصد). کارایی تبدیل آکوستیک در اثر آبشویی بدون پیش تیمار با مخمر نان باعث افزایش جزیی شد، در حالی که پیش تیمار سبب افزایش معنی دار مقادیر کارایی تبدیل آکوستیک گردید (به ترتیب: 0/44 و 25/24 درصد). فرایند حذف مواد استخراجی توسط الکل-استن نیز باعث افزایش معنی دار مقادیر کارایی تبدیل آکوستیک شد که در این بین آزمونه های پیش تیمار شده، درصد رشد بیشتری را در مقادیر حاصل از این ویژگی از خود نشان دادند (به ترتیب: 3/41 و 28/90 درصد).

هر دو شیوه آبشویی و اتانول-استن شویی در بهبود ویژگی های فیزیکی (دانسیته) و آکوستیک (مدول الاستیسیته، میرایی ارتعاش و کارایی تبدیل آکوستیک) مفید بودند. در این بین اثر اتانول-استن شویی بیش از اثر آبشویی بود. پیش تیمار تخمیر با مخمر نان باعث بهبود عملکرد تیمارهای آبشویی و اتانول-استن شویی شد.