بررسی قاعده حسن و قبح عقلی از منظر روایات معصومین (علیهم السلام)

یکی مهم ترین قواعد علم کلام که زیربنای بسیاری از قواعد و مسایل این علم می باشد، قاعده «حسن و قبح عقلی» است. پذیرش این قاعده تاثیر بسزایی در نگرش ما به جهان هستی، خداشناسی و دیگر مسایل مهم کلامی دارد. متکلمان مسلمان درباره آن دو دیدگاه دارند. عدلیه(اعم از معتزله و امامیه) آن را پذیرفته و معتقدند حسن و قبح افعال، ذاتی است و عقل و فطرت آدمی بدون در نظر گرفتن هر چیز دیگری آن ها را درک می کند؛ اما اشاعره عقلی بودن آن را منکر شده و بر این باورند که بیان شارع حسن و قبح را سامان می دهد. در این نوشتار تلاش می کنیم با روشی تحلیلی-توصیفی و کتابخانه ای، این قاعده را از منظر روایات معصومین (علیهم السلام) بررسی کنیم و روشن سازیم که آیا خود قاعده یا مضمون آن در روایات بیان شده است یا خیر؟ بر اساس یافته های این پژوهش، معصومین به این مسیله پرداخته اند و روایات گاهی با صراحت و گاهی به صورت ضمنی، بر حسن و قبح عقلی دلالت دارند. در این مقاله به تبیین آن روایات خواهیم پرداخت.