بررسی اثر منشا و دمای حرارت دهی بر خواص خاکستر لجن فاضلاب (SSA) و امکان سنجی استفاده از آن در مصالح ساختمانی

با توسعه جامعه بشری و افزایش تعداد تصفیه خانه ها، تصفیه و دفع لجن آن هم در حجم زیاد، نیاز به یک مدیریت کارامد دارد. امروزه به دلیل کمبود زمین برای دفن لجن و محدودیت های زیست محیطی کاربرد لجن در کشاورزی، سوزاندن بعنوان یک راه حل مناسب برای دفع لجن مطرح می باشد. خاکستر لجن تصفیه خانه فاضلاب یکی از موادی است که در سالهای اخیر به عنوان جایگزین سیمان و مصالح سنگی در بتن و مصالح ساختمانی استفاده شده است.کیفیت خاکستر حاصل بستگی زیادی به منشا لجن و فرایند سوزاندن آن دارد. در همین راستا در پژوهش حاضر در 2 گام به رفع خلاهای موجود پرداخته شد. در ابتدا با بررسی لجن تمامی تصفیه خانه های فاضلاب تهران و انجام آنالیز های شیمیایی از قبیل XRF و XRD بهترین تصفیه خانه به لحاظ محتوای تشکیل دهنده انتخاب گردید. در ادامه با سوزاندن لجن فاضلاب در دمای 700 تا 1000 درجه سانتی گراد و انجام مجدد آنالیز های شیمیایی و همچنین محاسبه درصد فعالیت پوزولانی خاکستر های بدست آمده، مطلوب ترین دمای حرارت دهی انتخاب شد. از نتایج بدست آمده می توان استنباط کرد که با توجه به شرایط نمونه گیری این پژوهش، تصفیه خانه شهرک غرب به لحاظ محتوی تشکیل دهنده مطلوب ترین تصفیه خانه تهران می باشد. همچنین مناسب ترین دمای حرارت دهی برای نمونه های لجن خام به لحاظ فعالیت پوزولانی و واکنش پذیری، دمای 800 درجه سانتیگراد می باشد. به طور کل میتوان دریافت که اگرچه نمی توان خاکستر لجن را به عنوان یکی از انواع پوزولان های قوی طبقه بندی نمود، اما می توان از این خاکستر به عنوان ماده اولیه تولید سیمان پرتلند و همچنین به صورت یک پوزولان ضعیف در واکنش ها استفاده نمود. بنابراین امکان جایگزینی خاکستر لجن تصفیه خانه فاضلاب، در درصدهای بهینه در ساختار ملات و بتن با کاربردهای خاص و به عنوان جایگزینی برای سیمان، ریزدانه و پرکننده وجود دارد.