تاثیر هرس بر شاخص های فتوسنتزی، صفات فیزیولوژیکی، بیوشیمیایی و الگوی بیان برخی ژن های دخیل در متابولیسم فنل در زیتون رقم زرد

درخت زیتون از محصولات کشاورزی خیلی مهم در ایران می باشد. برای افزایش بهره وری عملکرد آن، توجه به مسایل مدیریتی درختان از جمله هرس اهمیت فراوانی دارد. به منظور بررسی تاثیر سطوح مختلف هرس بر شاخص های فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی درختان زیتون رقم زرد، آزمایشی در ایستگاه تحقیقات زیتون رودبار در طی دو سال متوالی (1399-1398) انجام شد. برای این منظور تیمارهای هرس در چهار سطح شاهد (بدون هرس)، کاهش 15، 30 و 45 درصد از حجم تاج پوششی، به ترتیب شامل هرس سبک، متوسط و سنگین در بهمن ماه سال اول روی درختان اعمال شد. نتایج نشان داد بیشترین مقدار بیان ژن فنیل آلانین آمونیالیاز (PAL) و سطح فعالیت آنزیم مرتبط و کمترین مقدار بیان ژن پلی فنل اکسیداز (PPO) و سطح فعالیت آنزیم آن در بافت برگ تحت تیمار هرس متوسط به دست آمد. افزایش محتوای فنل کل تحت شدت هرس 30%، ارتباط مستقیمی با افزایش بیان ژن PAL و فعالیت آنزیم  مربوطه داشت. مقدار شاخص فتوسنتز در تیر ماه، هم زمان با گل انگیزی درختان زیتون، در تیمار هرس متوسط و سبک به دلیل افزایش بیان ژن روبیسکو بالاتر بود. هرس شدید تاثیر نامطلوب بر فعالیت آنزیم های PAL وPPO و همچنین بیان ژن های مربوط به این آنزیم ها و ژن های مربوط به آنزیم روبیسکو داشت. به طور کلی و با توجه به متغیرهای بررسی شده، بویژه متابولیسم فتوسنتز و ترکیبات فنلی، هرس با کاهش 30 درصد کانوپی، به عنوان شدت هرس مناسب برای مدیریت باغات زیتون قابل توصیه است