مطالعه تاثیراکسین و جیبرلین بر رشد، محتوای کلروفیلی، کاروتنوئیدی و ترپنوئیدی کل در گیاه افوربیا تریگونا (Euphorbia trigona Mill.)

این پژوهش به منظور مطالعه تاثیراکسین و جیبرلین بر گیاه افوربیا تریگونا در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سال 1399 در شرایط گلخانه ای به اجرا درآمد. پیش تیمارهایی یک دقیقه ای شامل تنظیم کننده های اکسینی نفتالن استیک اسید، ایندول بوتیریک اسید و ایندول استیک اسید با غللظت 500 میلی گرم در لیتر و تیمارهایی شامل هورمون های ژیبرلین، ایندول استیک اسید، ایندول بوتیریک اسید و نفتالن استیک اسید در غلظت 250 میلی گرم در لیتر در مقایسه با هم و با گیاهان شاهد به کار گرفته شدند. وزن تر و خشک و درصد وزن خشک ساقه و ریشه، محتوای کلی رنگیزه های فتوسنتزی و مقدار ترپنوئید های کل اندازه گیری شد. وزن تر و خشک و درصد وزن خشک ساقه نسبت به تیمارها و پیش تیمارهای به کار رفته حساسیتی نشان نداد و تاثیرات معنی دار نبود. تیمار نفتالن استیک اسید بیشترین اثر مثبت را در افزایش وزن تر و خشک ریشه داشت هر چند درصد وزن خشک ریشه تحت تاثیرات معنی دار تیماری قرار نگرفت. بیشترین افزایش معنی دار در محتوای ترپنوئیدی در تیمار نفتالن استیک اسید و پیش تیمار نفتالن استیک اسید و ایندول بوتیریک اسید مشاهده شد. تیمار ژیبرلین بیشترین اثرات مثبت را بر محتوای هر یک از کلروفیل های a و b، مجموع آنها و نیز محتوای کاروتنوئیدی داشت. از نظر تاثیر بر ترکیب آنتن فتوسنتزی نیز بیشترین تاثیرات مثبت بر نسبت کلروفیل کل به کاروتنوئید در تیمارهای ژیبرلین، نفتالن استیک اسید، ایندول استیک اسید و پیش تیمار ایندول استیک اسید ملاحظه شد. همچنین تیمار ایندول استیک اسید افزایش معنی داری را در نسبت کلروفیل a به b نشان داد. همبستگی بین پارامترهای رشد با یکدیگر و نیز همبستگی محتوای کلروفیل ها با یکدیگر و با کاروتنوئیدها مثبت و معن یدار بود. با اینحال همبستگی محتوای ترپنوئیدی با هیچیک از موارد دیگر معنی دار نبود. از سوی دیگر و از نقطه نظر کاربردی، بر اساس اندازه گیری های کروماتوگرافی گازی-طیف سنجی جرمی، تیمار نفتالین-استیک-اسید در افزایش شدید محتوای ترکیب دارویی ارزشمند بیس-2-اتیل هگزیل فتالات نسبت به شاهد موثر بود.