بازنمایی دین در ضرب المثل های گیلکی

بسیاری از عقاید و باورهای جامعه در دین ریشه دارد. چگونگی بازتاب دین در جامعه و فرهنگ یکی از موضوعات جالب توجه در حوزه جامعه‏ شناسی دین است. نظام باورها و ارزش‏ های جامعه در ادبیات و فرهنگ شفاهی جامعه بازتاب پیدا می ‏کند. ضرب‏ المثل ها به عنوان یکی از مهم ترین عناصر ادبیات شفاهی می توانند بازتابی از باورها و نگرش های حاکم بر جامعه باشند. در این مطالعه تلاش شد تا با بررسی مثل های گیلکی تصویری نسبتا روشن از چگونگی بازنمایی دین و ابعاد آن در ادبیات عامه گیلان ارائه شود. این مطالعه یک بررسی توصیفی تحلیلی است که در آن ضمن تحلیل محتوای تعداد 4562 ضرب ‏المثل حوزه شرق و غرب و مرکز گیلان، تعداد 209 ضرب ‏المثل مرتبط با موضوع دین برگزیده شده است. داده‏ ها براساس محتوا و مفاهیم در قالب چند مقوله مورد دسته‏ بندی قرار گرفت. با تکیه بر یافته ‏های تحقیق می ‏توان گفت بازتاب ابعاد چهارگانه اعتقادی (43%)، مناسکی و آیین ‏ها و آداب و رسوم (24%)، اخلاقی (16%) و شریعتی (16%) در مثل ‏ها نشان می ‏دهد در فرهنگ عامه گیلان در کنار توجه به ظواهر دینی و شعائر و مناسک، بر جنبه‏ های اعتقادی و نقش کارکردگرایانه دین در جامعه و نهادینه شدن روح دین داری و اخلاق دینی در جامعه توجه و تاکید می ‏شود.