بررسی تاثیر شدت و کیفیت نورهای LED بر باززایی و رشد درون شیشه ای گیاه زنبق مردابی (Iris pseudacorus)

زنبق مردابی گیاهی چندساله، علفی با گل های زرد و متعلق به خانواده Iridaceae است که به عنوان گیاه زینتی استفاده می-شود. از آنجایی که تغییرات نوری پاسخ های مختلف مورفوژنتیکی و فتوسنتزی را در برخی از گیاهان زینتی ایجاد می کند و نورهای LED رشد و نمو فیزیولوژیکی گیاهچه ها را بهبود داده و در باززایی اندام های گیاه و تولید متابولیت های ثانویه تاثیر می گذارد. هدف از این آزمایش بررسی تاثیر نورهای LED بر رشد و نمو و شاخص های فیزیولوژیکی و مورفولوژیکی گیاه زنبق مردابی بود. این پژوهش در قالب طرح کاملا تصادفی به صورت فاکتوریل با 2 شدت نوری (1500 و 3000 لوکس) و تیمارهای کیفیت نور با 100% قرمز، 100% آبی، 100% سفید، 80% قرمز 20% آبی، 60% قرمز 40% آبی، 40% قرمز 60% آبی، 20% قرمز 80% آبی در 4 تکرار اجرا شد. شاخص های مورفولوژیکی و فیزیولوژیکی اندازه گیری شده در این پژوهش شامل تعداد برگ، طول برگ، سطح برگ، وزن تر شاخساره و ریشه، درصد باززایی و زنده مانی، تعداد ریشه، طول ریشه، فنول کل، فلاونوئید کل، کلروفیل a، کلروفیل b، کلروفیل کل و کارتنوئید بود. نتایج تجزیه واریانس داده ها نشان داد که هر چند اثر متقابل شدت و کیفیت های مختلف نور بر شاخص های ارزیابی شده معنی دار نبود، اما تیمار شدت نور شدت نور به طور معنی داری شاخص های تعداد برگ، طول برگ و سطح برگ و فنول کل (سطح احتمال 1%) و وزن تر، درصد زنده مانی، درصد باززایی، فلاونوئید کل، کلروفیل a، کلروفیل b، کلروفیل کل و کارتنوئید (سطح احتمال 5%) و همچنین تیمار کیفیت نور شاخص های فنول کل و فلاونوئید کل (سطح احتمال 1%) را تحت تاثیر قرار داد. مقایسه میانگین داده های حاصل از تاثیر شدت نورهای مختلف نشان داد که بیشترین تعداد، طول و سطح برگ، درصد زنده مانی، درصد باززایی و همچنین بیشترین میزان وزن تر، فنول کل، فلاونوئید کل، کلروفیل a، کلروفیل b، کلروفیل کل در شدت نور 3000 لوکس مشاهده شد. همچنین مقایسه میانگین داده های حاصل از تاثیر کیفیت های مختلف نور نشان داد که بیشترین میزان فنول کل (mg GAE/g FW038/3) و فلاونوئید کل (mg GAE/g FW 796/8) در تیمار نوری 100% آبی مشاهده شد. با توجه به یافته های پژوهش حاضر می توان نتیجه گرفت که شدت نور در مقایسه با کیفیت های مختلف نوری تاثیر بیشتری بر شاخص های مورفولوژیکی و فیزیولوژیکی گیاهچه های درون شیشه ای زنبق مردابی دارد. همچنین نتایج نشان داد که با افزایش شدت نور از 1500 به 3000 لوکس، افزایش معنی داری در شاخص های مورفولوژیکی و فیزیولوژیکی گیاهچه های درون شیشه ای زنبق مردابی مشاهده شد که نشان می دهد افزایش شدت نور در تولید انبوه و تجاری این گیاه تحت شرایط درون شیشه ای موثر خواهد بود.