شناسایی، ساختار جوامع و الگوی پراکنش پرتاران در خور تیاب-خلیج فارس

تراکم و تغییرات فصلی جوامع پرتاران خور تیاب استان هرمزگان، طی یک سال از فروردین 1394، مورد بررسی قرار گرفت. نمونه برداری از 4 ایستگاه، به وسیله ون وین گرب (40/0 متر مربع)، با سه تکرار صورت گرفت. میانگین کل تراکم پرتاران خور تیاب (± انحراف معیار) 193/06±226/04عدد در مترمربع محاسبه گردید. 21 خانواده، 28 جنس و 39 گونه شناسایی شدند. از میان پرتاران، خانواده Cossuridae دارای حداکثر درصد فراوانی (38/8%) بود. بیشترین مقدار شاخص مارگالف در ایستگاه 1 (4/6) و کمترین میزان در ایستگاه 2 (2/8) مشاهده شد. حداکثر مقدار شاخص شانون در ایستگاه 3 (2/7) و حداقل مقدار آن در ایستگاه 1 (2/2) ثبت گردید. نتایج آزمون چندمتغیره CAP، ارتباط اثرگذار شاخص های محیطی آب و رسوب همچون دما، شوری، اکسیژن، مواد آلی کل، لای، میزان کلرفیل a، Po4 و No3 را بر پراکنش پرتاران غالب نشان داد و  مشخص گردید که گونه Aglaophamus malmgreni گونه شاخص ایستگاه 4 در کلیه فصول است. مهمترین شاخص های اثرگذار بر پراکنش این گونه، مواد آلی، لای و غلظت نیترات بودند. همچنین گونه Cossura longocirrata گونه غالب ایستگاه 2 در فصل بهار بود و  میزان اکسیژن و افزایش غلظت آن با الگوی پراکنش این گونه ارتباط تنگاتنگی نشان داد این در حالی است که در همین ایستگاه در فصل تابستان حضور غالب گونه Prionospio steenstrupi  مشاهده شد و میزان کلروفیل a یک عامل موثر در پراکنش این گونه مبود. در این بررسی مشخص گردید گونه هایCossura spp.  وNephtys spp.، شاخص آب های گرم با غلظت بالای فسفات و پرتارانی مقاوم به کمبود اکسیژن هستند. در این بین، فسفات، مهمترین عامل اثرگذار بر پراکنش گونه غالب Prionospio banyulensis در ایستگاه های 1 و 3 بوده است. نتایج نشان دادند که خور تیاب دارای تنوع زیستی بالا، پراکنش متعادل جمعیت پرتاران و گونه های غالب حساس به آلودگی و استرس های محیطی است، و نوسان جوامع پرتاران، تحت تاثیر نوسان فصلی و شاخص های کیفی آب و رسوب در این اکوسیستم آبی قرار دارد.