روش تحلیل تئوری؛ روشی تحلیلی برای شناخت عملکرد و منطق مواجهه نظریه های علوم انسانی با مسائل جامعه

تئوری های علمی در مواجه با مسائل جامعه از منطق مشخصی پیروی می کنند. تحلیل عملکرد نظریه های علوم انسانی نسبت به مسائل جامعه هدف این مقاله است. اینکه نظریه های علوم انسانی بر اساس چه منطقی با مسائل جامعه مواجه می شوند پرسش اصلی مقاله است. در پاسخ این پرسش از مبنای فلسفی اتحاد علم، عالم و معلوم استفاده گردید. یافته های مقاله که با روش توصیفی و تحلیلی بدست آمد نشان می دهد که تحلیل چهار رکن عملکردی نظریه ها یعنی؛ 1 شناخت عملکرد نظریه در فهم مسائل جامعه 2 شناخت عملکرد نظریه در شرح مسائل جامعه 3 شناخت عملکرد نظریه در پذیرش مسائل جامعه 4 شناخت عملکرد نظریه در حل مسائل جامعه، منطق مواجهه نظریه را به تصویر می کشد. هر کدام از ارکان چهارگانه مذکور سه اصل یا سه پرسش اصلی را مطرح می کند که در مجموع هر نظریه در معرض دوازده پرسش کلیدی قرار می گیرد، نوع پاسخ به این دوازده پرسش نشان دهنده عملکرد و منطق مواجه نظریه با مسائل است. شناخت منطق مذکور که تحلیلی روشمند از عملکرد و نوع مواجهه نظریه با مسائل را ارائه می دهد « روش تحلیل تئوری» نام گرفت. این روش ظرفیتی مناسب برای ارزیابی عملکرد و میزان صلاحیت نظریه های علوم انسانی موجود برای حل مسائل جامعه است.