نقش پیش ‏بینی کننده ذهن آگاهی و کارکرد خانواده در شکست تحصیلی دانش‏ آموزان

مشکلات تحصیلی و عدم موفقیت در تحصیل با پیامدهای متعددی همراه است و می‏تواند دانش ‏آموزان را در زمینه فرایندهای آموزشی و شغلی با دشواری مواجه سازد. لذا این پژوهش با هدف پیش‏بینی شکست تحصیلی براساس ذهن‏ آگاهی و کارکرد خانواده در دانش‏آموزان انجام شد.

روش شناسی پژوهش:

 پژوهش توصیفی-مقطعی و از نوع مطالعات همبستگی بود. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه دانش‏ آموزان پسر مشغول به تحصیل در مقطع متوسطه اول شهرستان سرپل‏ذهاب در سال 1402 بود که با روش نمونه‏ گیری در دسترس و با توجه به فرمول تعیین حجم نمونه پلنت (n=50+8m) تعداد 200 نفر انتخاب شدند. برای گردآوری داده ‏ها از پرسشنامه شکست تحصیلی (کانروی و همکاران، 2002)، ذهن ‏آگاهی (بائر و همکاران، 2006) و کارکرد خانواده (اپشتاین و همکاران، 1982) استفاده شد. تحلیل داده ‏ها با روش‏های آمار توصیفی، ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون چندگانه با نرم‏افزار spss انجام شد.

نتایج نشان داد بین ذهن‏ آگاهی و هر یک از مولفه‏ های آن شامل مشاهده ‏گری، توصیف بدون برچسب، عملکرد همراه با آگاهی، پذیرش بدون قضاوت و عدم واکنش با شکست تحصیلی رابطه منفی و معناداری وجود دارد (05/0<p). همچنین این رابطه بین کارکرد خانواده و هر یک از مولفه‏ های آن شامل حل مساله، ارتباط، نقش‏ها، همراهی عاطفی، آمیزش عاطفی، کنترل رفتار و عملکرد کلی با شکست تحصیلی در دانش ‏آموزان منفی و معنادار بود (05/0<p).

با توجه به پیامدهای منفی و گسترده شکست تحصیلی و نقش مهم فرایندهای روانشناختی و نهاد خانواده در ابعاد مختلف زندگی دانش‏آموزان به ویژه زندگی تحصیلی آنان، لازم است مسئولان بهداشت روان و روانشناسان تربیتی به این مسئله توجه ویژه‏ای داشته باشند.