مطالعه تطبیقی استفاده از سازش در اختلافات تجاری بین المللی و ظرفیت (جایگاه) قانونی آن در ایران

امروزه به کارگیری شیوه سازش، به عنوان یکی از روش های حل و فصل اختلاف جایگزین دادگاه و داوری، در بسیاری از نقاط جهان در حال گسترش است. علت آن، مزایای متعددی است که این روش در جوهره خود بر رسیدگی با کارایی بالا به اختلافات تجاری دارد. حال پرسش هایی که مطرح می گردند بدین ترتیب است که آیا در ایران قواعد سازش وجود دارد یا خیر؟ در صورت مثبت بودن سوال پیشین، آیا این قواعد کارآمد می باشد؟ و قواعد سازش در قوانین و مقررات سایر نظام های حقوقی به چه شکل می باشد؟ در مقام پاسخی مختصر بایستی متذکر شد که در کشور ایران، علی رغم وجود قواعد قانونی مانند صلح در قانون مدنی و سازش در قانون آیین دادرسی مدنی، همچنان سازش به عنوان یک روش حل و فصل اختلاف به بلوغ نرسیده و جایگاه مستقلی در میان سایر روش ها پیدا نکرده است. مقاله حاضر بر این مبنا استوار است که احکام سازش در نظام حقوقی حال حاضر ایران، با قواعد سازش همچون قانون نمونه آنسیترال، قواعد اتاق بازرگانی بین المللی، دستورالعمل اتحادیه اروپا، عهدنامه سنگاپور و یا حتی قانون ملی سنگاپور فاصله قابل توجهی دارد؛ به نحوی که در حال حاضر نمیتوان آن را به عنوان یک روش مستقل و کارآمد در قراردادهای تجاری استفاده نمود. از این روی نگارنده ضمن واکاوی قوانین حاضر در ایران، با نگاهی تطبیقی، کوششی در ارائه چشم اندازی جامع از مقررات گذاری مطلوب در سازش دارد.