بررسی و نقد فقهی- حقوقی نظریه لزوم جدایی زن یا مرد مسلمان شده از همسر اهل کتاب و کافر خود

یکی از قوانین نکاح در فقه و حقوق اسلامی، تطابق دین زوجین است. بر همین اساس، مشهور فقها، نکاح دائمی مسلمان با اهل کتاب و نکاح دائمی و موقت با کافر را جایز نمی دانند. پرسش اصلی پژوهش حاضر این است که: «اگر فرد کتابی یا کافر، مسلمان شد، نکاح وی باقی است یا باید از همسر خود جدا شود». مشهور فقهای معاصر در مورد اهل کتاب، به بقای نکاح، حکم کرده اند، اما در مورد کافر، حکم به جدایی داده اند. از رهگذر تحلیل های انجام شده، می توان دیدگاه دیگری را که حائز اهمیت باشد، برگزید. پژوهش حاضر با واکاوی ادله و تبیین و برداشت صحیح از روایات و همچنین دیدگاه مشهور قدما، به بیان نوآوری های دیدگاه جدید در این مساله می پردازد. این نوشتار، یک پژوهش توصیفی - تحلیلی است. یافته این پژوهش، آن است که دیدگاه برگزیده نسبت به فتوای مشهور معاصران، ترجیح داشته و با لسان روایات، همخوانی بیشتری دارد. در قوانین ایران نیز هرچند به صراحت در خصوص این مساله، مقرره ای بیان نشده است، طبق اصل 167 قانون اساسی، باید به فقه و فتوای معتبر فقها مراجعه کرد. روشن است که با استناد به منابع فقهی معتبر یا فتاوای فقهایی که استدامه نکاح زن مسلمان با کتابی یا کافر را بدون اشکال می دانند، مانع حقوقی یا فقهی برای این دیدگاه، وجود نخواهد داشت.