تبیین عوامل موثر بر اداره بهینه بیمارستان ها: یک مطالعه کیفی

رشد سریع تکنولوژی، تغییرات جمعیتی، تقاضای فزاینده بیماران، تغییر سیمای بیماری ها، افزایش رقابت بین بیمارستان ‏ها ‏و ارائه دهندگان خدمات بهداشتی درمانی و محدودیت در تخصیص بودجه، ضرورت اتخاذ رویکردی نوین برای مدیریت مراکز درمانی بر اساس استانداردهای بین المللی را می طلبد.

این مطالعه از نوع مطالعات کیفی است که در دو مرحله و با رویکرد تحلیل محتوا در سال 1401 در بیمارستان های آموزشی درمانی تابعه دانشگاه آزاد اسلامی در سطح کشور انجام شد. جامعه آماری در مرحله اول کلیه مطالعاتی که از جوانب مختلف به موضوع عوامل موثر بر اداره بهینه بیمارستان ها پرداخته اند و در مرحله دوم شامل 10 نفر از مدیران اجرایی بیمارستان ها به عنوان خبرگان بودند که به صورت هدفمند انتخاب و نمونه گیری تا زمان اشباع داده ها ادامه داشت. روایی و پایایی مصاحبه با استفاده از روش لینکن و گوبا انجام شد. روش تحلیل داده ها شامل مرور جامع مطالعات به منظور شناسایی عوامل موثر بر اداره بهینه بیمارستان ها و تحلیل محتوای قراردادی به منظور شناسایی، تحلیل و گزارش الگوهای (تم ها)، می باشد.

در مرحله اول با مرور مطالعات به صورت جامع در کل 96 پژوهش شامل 36 پژوهش فارسی و 60 پژوهش انگلیسی بازیابی شد که بعد از بررسی عنوان و چکیده پژوهش ها و تطبیق آنها با معیارهای ورود و خروج تعیین شده، در کل 18 پژوهش شامل 11 پژوهش فارسی و 7 پژوهش انگلیسی برای تحلیل نهایی انتخاب گردید. پس ازشناسایی عوامل موثر بر اداره بهینه بیمارستان ها، 3 بعد اصلی شامل برنامه ریزی استراتژیک (12 مولفه)، فرآیند مهندسی مجدد (8 مولفه) و مهندسی زنجیره تامین (14 مولفه) جهت مدیریت بهینه بیمارستان‏ های دانشگاه آزاد اسلامی با استفاده از روش تحلیل محتوا استخراج شدند.

مدیران باید متناسب با ساختار بیمارستان ها ‏برای پیاده سازی هر یک از مولفه ‏های شناسایی شده برنامه ریزی استراتژیک، فرآیند مهندسی مجدد و مهندسی زنجیره تامین جهت مدیریت بهینه بیمارستان‏ ها ‏استفاده کنند و با بررسی تعالی و بهینگی بیمارستان ها طی دوره های زمانی و بررسی روند هر کدام، نسبت به اتخاذ سیاست های اصلاحی اقدام و از تجربیات آنها در سایر بیمارستان‏ ها ‏استفاده گردد.