واکاوی انگاره زن بر سفالینه های مینایی و زرین فام سده های 6 و7 ه.ق؛ بر اساس مجموعه موزه های بنیاد مستضعفان
نویسنده:
نوع مقاله:
مقاله پژوهشی/اصیل (بدون رتبه معتبر)
چکیده:
سفال گری سده های میانه دوران اسلامی با بهره مندی از خمیر سفید و فنون جدید در لعاب دهی و نقش اندازی به اوج نوآوری و درخشش رسید. سفالینه های مینایی و زرین فام از باشکوه ترین موارد این هنر به شمار می روند که در سده های ششم و هفتم هجری رواج یافتند. مهم ترین ویژگی این سفالینه ها، داشتن نقش مایه های متنوع انسانی با مضامین مذهبی، آیینی، حماسی، تغزلی، نجومی و اسطوره ای است. از انواع نگاره های انسانی می توان به نقش زن در حالات مختلف حقیقی و استعاری و مفاهیم مرتبط با آن اشاره کرد که تطورات و دگرگونی های فرهنگی و اجتماعی زمانه را بازتاب می دهد. صحنه هایی که تصویر و تصوری از زندگی روزمره، مجالس ضیافت، رقص و موسیقی، زندگی درباری و نمادهای نجومی را آشکار می سازد و به شیوه نقاشی روی لعاب مینایی و زیر لعاب زرین فام انجام گرفته، از ابداعات این بازه زمانی است؛ انگاره ای که پیش از این بر سفالینه های سده های سوم و چهارم هجری در مایه سوارکار و خنیاگر و با تاثیر از ساسانیان به کار گرفته شده بود. پژوهش با توصیف و تحلیل داده ها به دنبال چرایی وجود انگاره های زنانه و مفاهیم آنها بر سفالینه های مینایی و زرین فام به دو روش میدانی و مطالعه عینی نمونه ها و گردآوری اطلاعات اسنادی است. منتخبی متشکل از هشت ظرف سفالی مینایی و دو آوند زرین فام از مجموعه موزه های بنیاد، انتخاب و بررسی شده است. پرسش های پژوهش عبارت اند از: 1-انگاره زنان غالبا بیانگر چه مضامینی است؟ 2- آیا انگاره زنان متاثر از تغییر شرایط فرهنگی و اجتماعی شکل گرفته است؟ برآیند پژوهش نشان می دهد انگاره زن متاثر از تغییر نگرش اقوام جدید، شکوفایی ادبیات در قالب حکایات عاشقانه، رواج مفاهیم نجومی مربوط به نمادهای زنانه، جایگاه و موقعیت اجتماعی زنان هنرمند در عرصه موسیقی و نقش آنان در تکامل هنر رامشگری در سفالینه ها تبلور یافته است.
کلیدواژگان:
زبان:
فارسی
انتشار در:
صفحات:
341 تا 385
لینک کوتاه:
magiran.com/p2724919
دانلود و مطالعه متن این مقاله با یکی از روشهای زیر امکان پذیر است:
اشتراک شخصی
با عضویت و پرداخت آنلاین حق اشتراک یکساله به مبلغ 1,390,000ريال میتوانید 70 عنوان مطلب دانلود کنید!
اشتراک سازمانی
به کتابخانه دانشگاه یا محل کار خود پیشنهاد کنید تا اشتراک سازمانی این پایگاه را برای دسترسی نامحدود همه کاربران به متن مطالب تهیه نمایند!
توجه!
- حق عضویت دریافتی صرف حمایت از نشریات عضو و نگهداری، تکمیل و توسعه مگیران میشود.
- پرداخت حق اشتراک و دانلود مقالات اجازه بازنشر آن در سایر رسانههای چاپی و دیجیتال را به کاربر نمیدهد.
In order to view content subscription is required
Personal subscription
Subscribe magiran.com for 70 € euros via PayPal and download 70 articles during a year.
Organization subscription
Please contact us to subscribe your university or library for unlimited access!