بیواکولوژی سنک گلابی، Stephanitis pyri (F.)(Hemiptera: Tingidae)، روی درختان گردو در استان کرمانشاه، ایران

سنک گلابی، Stephanitis pyri (F.) (Hemiptera: Tingidae)، در سال های اخیر به عنوان یکی از آفات مهم درختان گردو در استان کرمانشاه مطرح شده است. اگرچه خسارت این آفت معمولا اقتصادی نیست، ولی طغیان جمعیت آن می تواند موجب خسارت قابل توجه و حتی مرگ گیاه میزبان گردد. در این تحقیق، نوسانات جمعیت سنک گلابی روی درختان گردو، از اواخر زمستان تا اواخر پاییز فصل زراعی 1394-1395 در کرمانشاه بررسی شد. بر اساس داده های جمع آوری شده و با استفاده از روش های رگرسیونی تیلور و آیوائو، توزیع فضایی جمعیت آفت تعیین گردید. آماره های زیستی سنک گلابی در شرایط آزمایشگاهی و نیمه صحرایی مطابق با تئوری جدول زندگی سنی-مرحله ای دو جنسی تجزیه و تحلیل گردید. بر اساس نتایج حاصله، تفاوت معنی دار آماری بین هیچ یک از آماره های جدول زندگی (r: نرخ ذاتی افزایش جمعیت؛ R0: نرخ خالص تولید مثل؛ λ: نرخ محدود افزایش جمعیت؛ T: میانگین زمان نسل و GRR: نرخ ناخالص تولید مثل) در شرایط آزمایشگاهی و نیمه صحرایی مشاهده نشد و بیش از 70 درصد از جمعیت مورد مطالعه، دوره رشد و نموی پیش از بلوغ را با موفقیت سپری نمودند. سنک گلابی به صورت حشره کامل و روی علف های هرز دوره زمستان گذرانی را طی نمود و از اواخر اسفندماه، روی برگ های درختان گردو مهاجرت نمودند. یافته های تحقیق نشان داد که رابطه معنی دار آماری بین نوسانات جمعیت سنک گلابی و تغییرات میانگین دما و رطوبت نسبی روزانه وجود ندارد. توزیع فضایی جمعیت سنک گلابی بر اساس هر دو روش رگرسیونی تیلور و آیوائو، از نوع تجمعی تعیین گردید.