ارزیابی اثرات بهداشتی نیروگاه های حرارتی با رویکرد ارزیابی چرخه حیات

انرژی به ویژه برق، یکی از مهم ترین زیرساخت های زندگی امروزی به شمار می رود و تولید آن فعالیتی ضروری و اجتناب ناپذیر می باشد، اما با اثرات زیست محیطی همراه است. در بین روش های تولید برق، برق حرارتی به علت استفاده از سوخت های فسیلی، دارای اثرات زیست محیطی قابل توجهی است. با این وجود، در بین نیروگاه های حرارتی، نیروگاه های سیکل ترکیبی که روش غالب تولید برق در ایران محسوب می شود، اثرات زیست محیطی کمتری دارد. هدف از انجام پژوهش حاضر، شناسایی، کمی سازی و اولویت بندی اثرات زیست محیطی نیروگاه سیکل ترکیبی شهید رجایی با رویکرد ارزیابی چرخه حیات (Life cycle assessment یا LCA) بود.

روش ها: 

تاکنون روش های متفاوتی برای بررسی و ارزیابی اثرات زیست محیطی نیروگاه های سیکل ترکیبی انجام شده است، اما روش LCA، روش مناسب، کامل و جدیدی برای برآورد اثرات به صورت کمی می باشد. این روش قادر است اثرات را در طبقات مختلف از جمله اثرات بهداشتی (اثر بر سلامت انسان) مورد کمی سازی و ارزیابی قرار دهد و بر اساس استاندارد ISO 14040 انجام شده است. با توجه به طبقه اثر هدف (اثرات بهداشتی)، سه روش برای تعیین ویژگی و ارزیابی اثرات شامل EDIP، EPS و IMPACT2002 انتخاب و بدین منظور از نرم افزار SimaPro استفاده گردید.

بر اساس محاسبات انجام شده، روش EPS بیشترین تعداد اثرات بهداشتی را مشخص نمود. روش های IMPACT2002 و EDIP هر کدام سه طبقه اثر بهداشتی را ارایه کرد، اما روش EDIP به صورت کلی سمیت موثر بر سلامت انسان را ناشی از سمیت هوا، خاک و آب گزارش نمود. بین روش های مورد بررسی، فقط روش EDIP دارای ضریب نرمالیزاسیون می باشد و امکان مقایسه طبقات اثرات را فراهم می کند. بر اساس روش EDIP، کمیت نرمالیزه شده طبقات اثر سمیت آلودگی هوا، آلودگی آب و آلودگی خاک به ترتیب 7-E8/3، 27-E8/3 و 24-E9/6 به دست آمد.

بر اساس نتایج به دست آمده، بیشترین اثرات بهداشتی در نیروگاه مورد بررسی ناشی از آلاینده های هوا بود. پس از آن، آلاینده های خاک که به طور عمده ناشی از ورود پساب تصفیه شده نیروگاه می باشد، بیشترین سهم را در اثرات بهداشتی به خود اختصاص داد و در نهایت، آلاینده های آب در ایجاد اثرات بهداشتی در اولویت بعدی قرار داشت. اثرات بهداشتی شناسایی شده نیروگاه شهید رجایی شامل مشکلات تنفسی، سال های از دست رفته زندگی (Years of life lost یا YLL)، سوء تغذیه و کاهش ظرفیت کاری، تشدید آنژین صدری و تشدید آسم می باشد.