تحلیل فرآیند مدیریت تبلیغات انتخاباتی در فضای مجازی: پژوهشی کیفی از خبرگان

انتخابات یکی از مهم ترین عرصه های حضور مردم در صحنه تصمیم گیری در نظام مردم سالاری به شمار می رود که تحت تاثیر عوامل مختلفی قرار می گیرد؛ چنانچه گسترش کاربرد شبکه های مجازی در ابعاد مختلف اجتماعی، سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و... زندگی مردم، کیفیت و کمیت انتخابات را تحت تاثیر قرار داد. بر این مبنا، هدف اصلی این پژوهش، بررسی و تحلیل دقیق فرآیندهای مدیریت تبلیغات انتخاباتی در فضای مجازی است تا از طریق شناخت بهتر رویکردها و استراتژی های به کار رفته در این عرصه، درکی عمیق تر از نحوه تاثیرگذاری این تبلیغات بر رای دهندگان به دست آوریم. ما در این تحقیق، به دنبال شناسایی عوامل کلیدی موفقیت در مدیریت کمپین های دیجیتال انتخاباتی و ارائه راهکارهایی برای بهبود اثربخشی و کارآمدی این کمپین ها در جهت افزایش مشارکت انتخاباتی و مردم سالاری هستیم. پژوهش از نظر هدف کاربردی و با استفاده از روش کیفی انجام شد. از میان رویکردهای پژوهش کیفی، پژوهش با استفاده از رویکرد تحلیل محتوا مورد استفاد قرار گرفته است. ابتدا ضمن مطالعه دقیق پیشینه پژوهش، سوالات پژوهش تدوین و با 10 نفر از خبرگان و صاحبنظران به صورت هدفمند و مبتنی بر روش گلوله برفی مصاحبه انجام شد. یافته های حاصل از مصاحبه مبتنی بر روش سه مرحله ای کدگذاری نظری گلیزر و اشتراوس (1967) در محیط نرم افزار MAXQDA22 کدگذاری شد و با روش تحلیل کلایزی (1973) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. یافته های این پژوهش در چهار محور الف- کارکردهای مدیریت تبلیغات انتخاباتی در فضای مجازی در قالب 5 مضمون «تعیین هدف تبلیغات انتخاباتی»، «شناسایی جامعه هدف، رقبا و تحلیل روندهای اجتماعی-سیاسی جامعه»، «تعیین استراتژی-های تبلیغاتی»، «مدیریت تبلیغات سیاسی» و «نظارت و ارزیابی فرایند تبلیغات انتخاباتی»؛ ب- چالش های تبلیغات انتخاباتی در فضای مجازی در قالب 3 مضمون «آسیب های سیاسی-اجتماعی»، «آسیب های اقتصادی»، و «آسیب های قانونی»؛ ج- نقش تبلیغات انتخاباتی در فضای مجازی در قالب 4 مضمون «گستردگی کاربردی، اطلاعاتی، ابزاری و روشی تبلیغات انتخاباتی»، «کاهش و حذف محدودیت های تبلیغات سنتی در تبلیغات انتخاباتی در فضای مجازی»، «هنجارسازی در تبلیغات انتخاباتی در فضای مجازی» و «شکل گیری واکنش های میدانی و غیرمیدانی در تبلیغات انتخاباتی در فضای مجازی»؛ د- روش های تبلیغات انتخاباتی در فضای مجازی در قالب 3 مضمون «استفاده از محتوای چندرسانه ای در شبکه های اجتماعی»، «ایجاد کمپین، وبسایت، وبلاگ و سامانه پیامکی انتخاباتی» و «شاخص ها و شگردهای تبلیغات انتخاباتی» استخراج گردید.