بررسی هزینه اثربخشی ریتوکسیماب در مقایسه با بورتزومیب در بیماران پیوند کلیه

پیوند کلیه همچنان مهم ترین و اصلی ترین درمان نارسایی پیشرفته کلیه می باشد. با این حال برخی از بیماران، پیوند کلیه را به وسیله واکنش سیستم ایمنی پس می زنند. بهبود سرکوب سیستم ایمنی با داروهایی مثل ریتوکسیماب و بورتزومیب به این بیماران اجازه می دهد که واجد شرایط پیوند باشند. این مطالعه با هدف تعیین هزینه- اثربخشی مصرف ریتوکسیماب در مقایسه با بورتزومیب در بیماران پیوند کلیه بیمارستان فرهیختگان تهران، انجام پذیرفت.

در این مطالعه مقطعی گذشته نگر، جامعه آماری مورد نظر، بیماران بستری دریافت کننده ریتوکسیماب و بورتزومیب در طول سال 1401، در بیمارستان فرهیختگان بود. ریتوکسیماب با حداقل دوز mg/m2 375 یک روز قبل از پیوند برای بیماران تجویز شد. بروتزومیب با دوز mg/m2 1/3 در چهار نوبت (معمولا روزهای 1، 4، 8 و 11) برای بیماران تجویز گردید. شاخص های مرتبط با محاسبه هزینه بیماری و پارامترهای تعیین کننده اثربخشی از طریق مطالعات کتابخانه ای و مصاحبه با خبرگان تعیین شد و در نهایت اطلاعات مذکور از طریق بررسی پرونده بیماران (بانک اطلاعاتی بیمارستان) جمع آوری گردید. شاخص های هزینه شامل هزینه ویزیت پزشک (روز اول، روز دوم، پزشک عمومی، بخش اورژانس، روز ترخیص)، دارو (داروی اصلی، داوری مکمل)، هتلینگ بیمارستان (خدمات پرستاری، لوازم مصرفی، تخت، رادیولوژی، ECG، مراقبت بحرانی، فیزیوتراپی، تهیه فرمولاری تغذیه معاینه وصدور جواز دفن) و آزمایشات (کلیه آزمایشات لازم برای ارزیابی و مانیتور بیمار) بود. شاخص های اثربخشی شامل IgG کلاس I، IgG کلاس II، IgM کلاس I و IgM کلاس II بود. تحلیل داده های پژوهش با نرم افزار SPSS و به وسیله آزمون های آماری t مستقل و زوج و ANOVA انجام شد.

77 بیمار پیوند کلیه شامل 53 نفر تحت درمان با داروی بورتزومیب و 24 نفر دریافت کننده داروی ریتوکسیماب با میانگین سنی8/50±41/01 سال مورد مطالعه قرار گرفتند. یافته نشان داد میانگین کل هزینه تمام شده داروی بورتزومیب برابر با 19548230/86 تومان بود. قبل از مصرف بورتزومیب میانگین IgG کلاس I و کلاس II به ترتیب 6/36±68/16 و 4/96±67/11 بود که پس از درمان با بورتزومیب به ترتیب به 73/15±28/17 و 16/75±18/13 کاهش یافت که این کاهش سطح IgG از نظر آماری معنی دار بود (0/000=P). میانگین IgM کلاس I و کلاس II قبل از مصرف دارو به ترتیب 1/30±5/69 و 0/95±5/45که پس از مصرف بورتزومیب به ترتیب به 0/79±5/43 و 0/39±5/13 کاهش یافت که این کاهش برای IgM کلاس II معنی داری بود (0/000=p)؛ اما برای IgM کلاس I غیرمعنی دار بود (0/=). در بیماران دریافت کننده ریتوکسیماب، قبل از مصرف دارو میانگین IgG کلاس I و کلاس II به ترتیب 7/86±71/66 و /4/53/±67/83 بود که پس از درمان با ریتوکسیماب به ترتیب به 13/82±13/95 و 14/15±15/83 کاهش یافت که این کاهش سطح IgG از نظر آماری معنی دار بود (0/000=P). میانگین IgM کلاس I و کلاس II قبل از مصرف دارو به ترتیب 1/23±5/70 و 0/97±5/45 که پس از مصرف دارو به ترتیب به 0/65±5/41 و 0/38±5/16 کاهش یافت که این کاهش از نظر آماری معنی دار نبود (0/05>p). میانگین کل هزینه تمام شده داروی ریتوکسیمب برابر با29 /28261539 تومان بود و موجب کاهش چشمگیر میانگین سطح IgG کلاس I و کلاس II شد. نرخ هزینه- اثربخشی افزایشی (ICER) 65/ 1770997 بود که از آستانه تعریف شده توسط WHO کم تر بود.

نتایج مطالعه حاضر نشان داد داروی ریتوکسیمب در مقایسه با بورتزومیب هزینه-اثربخش می باشد