واکاوی امکان سنجی اجرای قسامه با توجه به مقتضیات زمان در تقابل با ادله نوین اثبات جرم

امروزه به علت روزآمدی شیوه های پاسخ دهی به پدیده مجرمانه، ممکن است در برهه ای از زمان، اجرای برخی از احکام به علت جلب مصالح بالاتر یا دفع مفاسد مهم تر، به تشخیص حاکم اسلامی متوقف گردد. حاکم جامعه اسلامی با در دست داشتن دو نهاد مهم «حکم ثانوی» و «حکم حکومتی» می تواند برخی از احکام را به صورت موقت متوقف کرده یا شیوه اجرای آن را تغییر دهد. در این بین عنصر «مقتضیات زمان» نیز رخصت انعطاف پذیری به ادله اثبات جرم در راستای تحقق فقه پویا و روزآمد را داده است. همین امر اهمیت و ضرورت انجام پژوهش پیش رو را در توجه به مقتضیات زمان در بکارگیری ادله اثبات جرم آشکار می سازد.

روش تحقیق: 

روش پژوهش حاضر از نوع توصیفی تحلیلی و اسنادی می باشد. بدین معنا که با تبیین موضوع و همچنین مراجعه به آراء، نظرات دکترین حقوقی و با بررسی اصول حاکم حقوقی به تحلیل و ارزیابی و نتیجه گیری پرداخته شده است.

یافته های تحقیق حاکی از این است که در احکام شرعی اسلام و از جمله احکام جزایی، مقتضیات زمان به معنای نیازهای واقعی و منطقی جامعه بشری در هر دوران مورد توجه قرار گرفته و بر تمامی احکام شرعی و خاصه احکام جزایی و سیاست کیفری تاثیر می ‎گذارد. بر همین مبنا، مصلحت سنجی در حقوق جزایی اسلام به ویژه بکارگیری ادله نوین اثبات جرم، ضمن رعایت اقتضائات زمانی، از یک منظر لازم و فرصت است و از دیگر سو جایگزین نمودن آن با قسامه، چالش به شمار می رود.