بازنمایی تربیت اسلامی در تحلیل محتوای صحیفه سجادیه (مطالعه کیفی)

در عصر و دوران حاضر، نه تنها در جوامع اسلامی، بلکه در بسیاری از جوامع بشری زمینه برای احیای فکر اسلامی و نیز احیای خطوط و نظام تربیتی اسلام فراهم شده است. بر این اساس هدف از پژوهش حاضر بازنمایی تربیت اسلامی در تحلیل محتوای صحیفه سجادیه است.

پژوهش در قالب پژوهش های کیفی در علوم انسانی است. لذا جهت بازنمایی تربیت اسلامی از صحیفه سجادیه از روش کیفی با «تحلیل متن» استفاده شده است. با توجه به ماهیت پژوهش جامعه های آماری شامل کل کتاب صحیفه سجادیه است که با استفاده از روش کل شماری مورد تحلیل قرار گرفت. برای جمع آوری اطلاعات و داده ها در این تحقیق، چک لیست مناسب، طراحی شد. جهت بررسی روایی، یافته های پژوهش را برای مشار کت کنندگان ارائه و متن نظریه توسط آنها مطالعه و نقطه نظرات آنها اعمال شده است. برای محاسبه پایایی نیز درصد توافق درون موضوعی، محاسبه شد که ضریب توافق 0.82 برآورد گردید. در نهایت داده ها به روش اشتراوس کوربین و طی سه مرحله کدگذاری باز، محوری و گزینشی تحلیل شد.

از شکل ادغام شده و نهایی مضامین پایه ی مستخرج از تحلیل ها در نهایت تعداد 54 مقوله فرعی در قالب 5 مولفه مدل پارادایمی (مولفه اصلی) مشخص گردید. بر این اساس 5 مولفه اصلی به ترتیب شامل؛ مولفه معنای تربیت 8 شاخص، عوامل موثر بر تربیت اسلامی 7 شاخص، عوامل زمینه ساز تربیت اسلامی 16 شاخص، ابعاد تربیت اسلامی 9 شاخص و عوامل بازدارنده تربیت اسلامی 14 شاخص حاصل شد.

جهت بازنمایی تربیت اسلامی با بررسی و تحلیل بیانات امام سجاد (ع) در صحیفه سجادیه، سعی در کشف و گزینش مقوله های محتوایی و ویژگی های عناصر یک الگو جهت بازنمایی تربیت اسلامی شد تا این طریق الگوی مناسبی برای تربیت اسلامی تدوین گردد.