تحلیل و واکاوی نقد جامعه شناسی لوسین گلدمن در نمادپردازی عناصر طبیعی شعر معاصر (مطالعه موردی: اشعار اخوان ثالث، احمد شاملو و فروغ فرخزاد)

تحلیل و ارزیابی جامعه شناختی آثار ادبی بویژه شعر معاصر از طریق دستیابی به پیشینه فکری و آگاهیهای ممکن و جهان نگری شاعر، ساختارهای گوناگون فکری جامعه ای را که هنرمند عضوی از آن محسوب میشود، بخوبی آشکار میسازد. نمادهای طبیعی که برگرفته از جهان پیرامون شاعر هستند، میتوانند در خوانشی جامعه شناختی، بازتاب دهنده جهان نگری شاعر باشند. این پژوهش بنا دارد با تحلیل و واکاوی شعر معاصر و نمادهای طبیعی در شعر مهدی اخوان ثالث، احمد شاملو و فروغ فرخزاد بر اساس نظریه جامعه شناسی لویس گلدمن به نظام فکری غالب در اندیشه این شاعران دست یابد.

روش پژوهش: 

جستار پیش رو در نگاه جامعه شناختی خویش از روش کتابخانه ای توصیفی تحلیلی بهره گرفته و متن اشعار منتخب را در چارچوب نظریه نقد جامعه شناختی با مداقه در آثار و نوشته های لوسین گلدمن، بازخوانی نموده است. یافته های پژوهش: لوسین گلدمن جامعه شناس معروف با تکیه بر نظریه ساختارگرایی تکوینی خود به رمزگشایی و تحلیل جامعه منعکس شده در آثار ادبی میپردازد و بر این نکته تاکید دارد که آثار ادبی، جامعه را در درون خویش با تمامی زوایا و ابعاد پیدا و پنهان، خلق میکند. اخوان ثالث، شاملو و فرخزاد هر سه از شاعرانی هستند که میتوان ردپای توجه جامعه شناختی به ابعاد گوناگون و زوایای مختلف زندگی، مشکلات، فضای سیاسی و فرهنگی جامعه را در اشعارشان دنبال کرد.

نتایج این پژوهش نشان میدهد هر سه شاعر بویژه در دوره دوم شاعری خویش و از سالهای پس از کودتای 28 مرداد 1332 در برابر مقوله های اجتماعی عصر واکنش نشان داده و بمثابه یک کنشگر، فعال سیاسی و منتقد اجتماعی توانسته اند تضادها، تباهیها، فقر، بیعدالتی، استبداد و... را با نمادگرایی بکمک عناصر طبیعی بصورتی تاثیرگذار بیان کنند و تصویری واضح از جامعه پهلوی دوم ارائه نمایند.