بررسی تنوع زیستی و کارایی مخمرهای اپی فیت انگور در کنترل زیستی بیماری کپک خاکستری

بیماری کپک خاکستری خوشه انگور ناشی از قارچ Botrytis cinerea از عوامل مهم پوسیدگی وکاهش کمیت و کیفیت محصول در مراحل قبل و پس از برداشت انگور است که مصرف قارچ کهای شیمیایی را اجتناب ناپذیر کرده است. با توجه به نگرانی ‎های زیست محیطی مرتبط با مصرف بی رویه قارچ کش های شیمیایی و مضرات آن برای سلامتی انسان و محیط زیست، بکارگیری فرآورده هایی از عوامل زیستی مورد توجه ویژه ای قرار گرفته است. در این بین، برخی مخمرها با دارا بودن فعالیت آنتاگونیستی علیه قارچ های بیمارگر، جایگزین مناسبی برای مصرف آفتکش های شیمیایی هستند. مطالعه حاضر با هدف شناسایی مخمرهای اپی فیت انگور با فعالیت آنتاگونیستی علیه B. cinerea در مرحله پس از برداشت در شرایط آزمایشگاه صورت گرفته است. در مجموع 67 جدایه مخمر از سطح میوه های انگور برداشت شده از تاکستان های استان آذربایجان غربی جداسازی شد. براساس مطالعات ریخت شناسی و توالی یابی ناحیه 26S rDNA D1/D2، جدایه ها به 21 گونه و 11 جنس متعلق بودند کهAureobasidium pullulans  به عنوان گونه غالب فلور انگور شناخته شد. توانایی آنتاگونیستی 67 جدایه مخمری علیه B. cinerea با استفاده از روش کشت متقابل بررسی شد. بطورکلی، 16 جدایه متعلق به هفت جنس، موفق به مهار رشد B. cinerea شدند. مطالعه کارایی 16 جدایه منتخب در مهار پوسیدگی خاکستری روی حبه های انگور در قالب طرح آماری کاملا تصادفی با چهار تکرار نشان داد که بین جدایه ها اختلاف معنی داری وجود دارد. جدایه_های (G30)  Meyerozyma guilliermondii، G9 Metschnikowia pulcherrima  و  G54 Rhodotorula glutinis  به ترتیب با 92/59، 91/37 و 90/15 درصد مهار پوسیدگی، موثرترین جدایه ها در کاهش بیماری روی حبه ها بودند. بررسی مکانیسم های دخیل در کنترل زیستی نشان داد که 12 جدایه قادر به تولید پروتئاز، شش جدایه قادر به تولید پکتیناز و 12 جدایه آمیلاز تولید کردند. همچنین مشخص شد نه جدایه قادر به تشکیل بیوفیلم و هشت جدایه قادر به تولید سیدروفور بودند. بنابراین، فلور انگور دارای تنوع بالایی از مخمرها است و جدایه های برتر (G30، G54 و G9) به کمک مکانیسم های مختلف همچون آنتی بیوز، تولید پروتئاز، آمیلاز و سیدرفور، از کارایی بالایی در مهار پوسیدگی خاکستری انگور در شرایط آزمایشگاه برخوردار بودند.