ارزش گذاری اراضی کشاورزی دشت سیستان با استفاده از روش قیمت گذاری هدانیک

زمین یکی از اساس یترین منابع طبیعی است که در جایگاه عوامل تولید، در بخش های مختلف اقتصاداثرگذا ر است. امروزه زمین افزون بر نقش اصلی خود، به علت محدودیت عرضه آن و شرایط خاص اقتصادی ماهیت دارایینیز پیدا کرده است که با توجه به افزایش روزافزون جمعیت و تقاضاه ای گوناگون برای این عامل در بخش های مختلفاقتصادی، مسئله کمیابی و محدودیت زمین ملموس تر شده است. نداشتن قابلیت انتقال و جابجایی، استهلاک ناچیز درفرآیند مصرف و تولید و از همه مهمتر ناهمگن بودن واحدهای مختلف زمین، تدوین الگوی تقاضا و عرضه زمین را دشوارمی سازد؛ لذا برآورد توابع عرضه و تقاضای زمین آسان نیست. در این تحقیق نیز زمین ب هعنوان یک کالای ناهمگن در نظرگرفته شده و ارزشگذاری زمین کشاورزی با توجه به ویژگی های منحصر به فرد آن، هدف این مطالعه می باشد. از آنجایی کهزمین یکی از منابع مهم در بخش کشاورزی ا ست، بنابراین تعیین ارزش واقعی آن می تواند برای مدیریت زمین، استفادهکاراتر از آ ن و توسعه کشاورزی بسیار مهم باشد. از طرفی بیشترین بازده ممکن را از آن به دلیل عوامل تولید کمیاب ازقبیل نیروی کار، ابزار، نهاده های خریداری شده و توانایی مدیریتی محقق می ساز د. ا ین مطالعه با هدف ارزشگذاری اراضی1400 انجام گرفت .  کشاورزی دشت سیستان با استفاده از روش قیمت گذاری هدانیک در سال 1401

برای ارزشگذاری زمین های کشاورزی دشت سیستان، روستاهای ذوالفقاری، رهدار و کود به عنواننمونه انتخاب شد. دلیل انتخاب این روستاها دسترسی به آب رودخانه و همچنین چاهک ها می باشد که به واسطه کشتمحصول اراضی آنها دارای ارزش می باشد. در این مطالعه برای برآورد قیمت زمین های کشاورزی شهرستان زابل از1400 تعداد 99 پرسشنامه در سه روستای - روش قیمت گذاری هدانیک استفاده شد. به این منظور در سال 1401رهدار، کود و ذوالفقاری شهرستان زابل با استفاده از روش نمونه گیری طبق های تکمیل شد. پس از تکمیل نمودن پرسشنامه ها،مدل لاجیت ساده با استفاده از نرم افزار Eviews7 تخمین زده شد و همچنین برای برآورد توصیف های آماری شامل میانگین و حداقل و حداکثر متغیرها از نر م افزارSPSS 22 استفاده شد. در این تحقیق با استفاده از روش تخمین رگرسون اثر 15 متغیر بر قیمت یک هکتار زمین کشاورزی بررسی شد.

نتایج و بحث:

 نتایج برآورد مدل لگاریتم خطی نشان داد، متغیرهای سهولت دسترسی به آب، د سترسی به آب شهری،قابلیت کشت مجدد و فاصله تا جاده اصلی اثر مثبتی بر قیمت هر هکتار زمین کشاورزی دارند. به دلیل آلودگی هایزیست محیطی کمتر، در منطقه یاد شده و توسعه یافتگی کمتر بافت شهری و صنعتی در حریم جاده های اصلی نسبتبه دیگر نقاط مورد مطالعه کشور، و همچنین تمرکز امکانات و زیرساخت ها در نقاط شهری و جاد های مانند آب، برق،تلفن و حمل و نقل راح تتر اثر مثبتی بر قیمت زمین کشاورزی داشته است. تمایل به تغییر کاربری زمین ها نیز بهدلیل وجود شرایط یاد شده سود کم کشاورزی در منطقه و خشکسالی، بسیار بالا است .

با توجه به توپولوژی منطقه و هموار بودن و عدم وجود زهکشی مناسب در برخی موارد قیمت زمینکشاورزی تحت تاثیر وجود یا عدم وجود این عامل قرار دارد. درصد زیر کشت بودن زمین خود می تواند موید وجود آب دردسترسی و کیفیت و سودآوری محصول برای مالک زمین باشد که این نیز اثر مثبت بر قیمت زمین خواهد داشت. از سویدیگر تمایل مالک به تغییر کاربری کشاورزی که فعالیتی کمتر سودآور است به کاربری های غیر کشاورزی که سودآوریبیشتری دارد باعث افزایش قیمت زمین م یشود. قابلیت تغییر کاربری به وجود مجوزهای لازم، دسترسی به امکانات وز یرساخت های مورد نیاز و سودآوری این مورد اشاره دارد. در این بین تنها موردی که اثر منفی بر قیمت زمین کشاورزیداشته، فاصله از جاده است که هر چه فاصله زمین از جاده بیشتر باشد قیمت زمین کمتر خواهد شد.