مقایسه تطبیقی آموزش دستور زبان در کتاب های درسی فارسی و فرانسوی (مطالعه موردی: پایه های اول تا سوم دبستان)

در برنامه نظام آموزشی هر کشور، زبان معیار و مهارت‏های مربوط بدان از سال های نخست دوره ابتدایی آغاز و به مرور در سال های بعد تکمیل می شود. «دستور» از مقوله های مهم در امر زبان آموزی است. با توجه به اهمیت این مقوله، در پژوهش حاضر چگونگی آموزش دستور در کتاب های درسی فارسی و فرانسوی (پایه های اول تا سوم دبستان) با رویکرد تطبیقی بررسی و تحلیل شده است. جمع آوری مطالب بر اساس مطالعات کتابخانه‏ای و اسنادی و شیوه انجام پژوهش توصیفی-تحلیلی است. براساس نتایج به دست آمده از این پژوهش، توجه به آموزش نکات دستوری در «بافت متن» و طرح تمرین های متنوع در کتاب های فرانسوی بیشتر است. به استفاده از داستان‏های جذاب برای آموزش دستور و حل تمرین‏های متناسب نیز در کتاب‏های فرانسوی توجه ویژه شده است. این مزایا موجب توانمندی بیشتر دانش آموزان در بهره وری از آموخته‏های دستوری است و در تقویت ساحت های ارتباطی دانش آموزان و انتقال پیام در صحبت کردن و نوشتن جنبه کاربردی بیشتری دارد. از سوی دیگر، در کتاب های مدارس کشور ما اصل آموزش دستور بر ساده کردن آن و به عبارتی کوتاه کردن مباحث دستوری گذاشته شده و تمرین های کتاب کمتر و کوتاه تر است. به نظر می‏رسد ایجاز به کاررفته در محتوای دستوری کتاب های فارسی در سه سال نخست به محدودشدن دامنه جمله بندی منجر شده و لازم است، به ویژه با رویکرد کاربردی ترشدن، تقویت شود. تعداد و تنوع تمرین های به کاررفته در کتاب های فارسی نیز کمتر از فرانسوی است. در جدول پیوست این پژوهش، گستردگی موضوع ها و مقوله های دستوری و تنوع تمرین های هر یک از کتاب های مورد مطالعه با وضوح بیشتر نشان داده شده است.