بررسی دامنه پراکنش بوم شناختی و اثر عوامل محیطی بر پراکنش گونه های مهم چوبی جنگل های زاگرس در استان ایلام

مطالعه حاضر با هدف بررسی دامنه بوم شناختی گونه های چوبی و مهمترین عوامل موثر بر پراکنش آنها در جنگل های زاگرس استان ایلام انجام شد. خصوصیات فیزیکیوشیمیایی خاک و عوامل توپوگرافی در 109 قطعه نمونه دایره ای شکل500 مترمربعی در چهار منطقه جنگلی با دامنه ارتفاعی 2400-800 متر از سطح دریا بررسی شد. فاصله عمودی قطعات نمونه در جهت شیب برابر با 100 متر و فاصله مسیرهای نمونه برداری از 500 تا 1000 متر متغیر بود. دامنه پراکنش بوم شناختی بر اساس مهمترین عوامل موثر در پراکنش گونه ها محاسبه شد. نتایج نشان داد که مهمترین عوامل پراکنش گونه های چوبی در زاگرس عبارتند از درصد رس، پتاسیم، نیتروژن، کربن، شن، فسفر و ارتفاع از سطح دریا (متر). گونه های تنگرس (Amygdalus orientalis)، شن (Lonicera  nummularifolia)، دافنه (Daphnae  mucronata) محلب (Cerasus mahaleb) و کیکم (Acer monspessulanum) در ارتفاعات بالا و دارای بیشترین میزان عناصر کربن، نیتروژن، پتاسیم و فسفر بودند. بلوط ایرانی (Quercus brantii) همراه با کیکم و دافنه به ترتیب  بیشترین و بنه (Pistacia atlantica)، بادام (Amygdalus arabica) و ارژن (Amygdalus orientalis) به ترتیب کمترین مقادیر شاخص آشیان بوم شناختی را نشان دادند. به طور کلی نتایج نشان داد که عوامل توپوگرافی و خاکی در پراکنش گونه های چوبی در منطقه مورد مطالعه نقش تعیین کننده ای دارند.