ارتباطات بحران؛ مطالعه پوشش خبری بحران های طبیعی (زلزله و سیلاب) در افغانستان در یک دهه اخیر (1392 الی 1402)

هدف این پژوهش "مطالعه پوشش اخبار بحران های طبیعی افغانستان در یک دهه اخیر" با هدف شناسایی نقاط قوت و ضعف پوشش رسانه ای اخبار بحران های طبیعی این کشور است. در این پژوهش، از روش تحلیل محتوایی کمی استفاده شده است. جامعه آماری این پژوهش، 10 رسانه سراسری و پر مخاطب در افغانستان است و در مجموع 612 مطلب خبری با استفاده از کدنامه محقق ساخته مورد تحلیل قرار گرفته است. براساس نتایج این مطالعه، رویکرد اصلی رسانه ها با 92.5 درصد «اطلاع رسانی» محض است و تنها در برخی رسانه های خصوصی و حزبی رویکرد «انتقادی»، «تحقیقی» و... مشاهده شد. قالب ارائه مطلب در این رسانه ها «خبر» و «خبرکوتاه» است و به «گزارش»، «مقاله» و «مصاحبه» و «مطالب علمی- آموزشی» کم پرداخته شده است. با توجه به اهمیت اطلاع رسانی در خصوص نیازهای آسیب دیدگان از بحران، نتایج این تحقیق نشان می دهد که در بیش از 80 درصد مطالب، تقریبا به هیچ نیازی اشاره نشده است. معدود اخبار و مطالبی که حول نیاز آسیب دیدگان منتشر شده اند، عمدتا معطوف به نیازهای ابتدایی همچون آب و غذا و سرپناه اشاره داشته اند. جهت گیری رسانه های «دولتی»، «حزبی» و «خصوصی» در ارتباط با عملکرد دولت در مدیریت بحران تقریبا یکسان بوده و تنها در برخی از رسانه های حزبی معدود اخبار و گزارش های انتقادی با جهت گیری منفی مشاهده شده است. نتایج تحقیق در مجموع نشان می دهد روزنامه نگاری بحران در افغانستان غیر تخصصی و غیر حرفه ای است.