علل و پیامدهای اخلاقی ناشی از معاینه بکارت دختران از دیدگاه ماماهای ایرانی

 معاینه پرده بکارت به عنوان یک اقدام پزشکی، تحت تاثیر عوامل فرهنگی و اجتماعی متعددی قرار دارد. این مطالعه با هدف تعیین علل و پیامدهای اخلاقی ناشی از معاینه بکارت دختران از دیدگاه ماماها انجام گرفت.

 این مطالعه مقطعی توصیفی، بر روی 210 نفر از ماماهای شاغل شهر تبریز در سال 1400 انجام گرفت. روش نمونه گیری به صورت تصادفی ساده بود. داده ها با استفاده از پرسشنامه پژوهشگرساخته، ارزیابی علل و پیامدهای ناشی از معاینه بکارت دختران از دیدگاه ماماها جمع آوری شد. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS 21 و با آمار توصیفی و آزمون های همبستگی پیرسون، تی مستقل و آنالیز واریانس یک طرفه انجام یافت و 05/0<p معنی دار در نظر گرفته شد.

ملاحظات اخلاقی: 

اصول و قواعد اخلاقی در پژوهش حاضر عبارت بودند از: تبیین اهداف تحقیق برای شرکت کنندگان، کسب رضایت آگاهانه کتبی، حفظ حریم خصوصی، محرمانه بودن داده ها، فراهم کردن امکان ترک تحقیق در هر مرحله ای از مطالعه.

 2/56 درصد ماماها معتقد بودند معاینه پرده بکارت ارزش درمانی و پیشگیری از وقوع مشکل را ندارد و نباید انجام شود. اکثریت (9/81 درصد) موافق انجام معاینه بکارت، جهت بررسی تجاوز و سوءاستفاده جنسی بودند. 62 درصد افراد مخالف معاینه بکارت جهت دریافت گواهی بکارت در دختران قبل از ازدواج بودند. اکثریت (1/86 درصد) معتقد بودند، معاینه پرده بکارت اجباری تجاوز به حریم خصوصی فرد می باشد و باعث ناراحتی جسمی (7/74 درصد)، ناراحتی روحی و روانی (1/86 درصد)، تشدید حس نابرابری جنسیتی (7/75 درصد)، افزایش خشونت فیزیکی و کلامی (9/62 درصد) و قتل های ناموسی (8/55 درصد) می شود. بین علل تمایل ماماها به انجام یا عدم انجام معاینه بکارت با قومیت (018/0=P)، سابقه شخصی معاینه بکارت (001/0<p) و محل اشتغال (003/0=P) همچنین بین پیامدهای ناشی از معاینه بکارت با سطح تحصیلات (038/0=P)، قومیت (037/0=P)، محل زندگی (001/0<p)، محل اشتغال (013/0=P) و تعداد معاینه بکارت انجام شده توسط ماما (022/0=P) ارتباط آماری معنی داری وجود داشت.

 با توجه به اینکه اغلب ماماهای شرکت کننده در مطالعه، معاینه بکارت را از موارد بارز نقض حقوق زنان و مولد استرس جسمی و روحی برای زنان می دانستند، لذا می توان از ظرفیت ماماها به عنوان یکی از اعضای ارائه دهنده خدمات سلامتی، در بالابردن سطح آگاهی، آموزش و فرهنگ سازی، تغییر باورهای غلط، احترام به کرامت انسانی، احترام به حریم خصوصی و تمرکززدایی از مساله بکارت و توجه به سایر جنبه های انسانی حداکثر استفاده را کرد.