تحلیل آماری مکانی سهم و توزیع بارش ناشی از رودخانه های جوی در ایران طی دوره سرد

رودخانه های جوی به عنوان مسیرهای یکپارچه و متمرکز از رطوبت می توانند تاثیر متفاوتی بر بارش مناطق مختلف کشور بگذارند. این پژوهش باهدف کمی سازی پراکندگی مکانی رودخانه های جوی مرتبط با 147 ایستگاه همدیدی ایران به همراه سهم بارش مرتبط با آن ها و نحوه ارتباطشان با مجموع بارش ماهانه برای 6 ماه سرد سال طی بازه 25 ساله (1995-2020) انجام شده است. در این راستا رودخانه های جوی بر اساس موقعیت جغرافیایی هر ایستگاه و مشخصات بارشی آن شناسایی و سپس جهت تعیین سهم بارشی و نحوه توزیع مکانی آن ها از تحلیل های آماری استفاده شد. نتایج نشان داد ازنظر زمانی به طور متوسط در کل کشور 8 درصد از تمام زمان های موردمطالعه همراه با رودخانه های جوی است. به طور میانگین حدود 51 درصد رخدادهای شناسایی شده منجر به بارش شده اند. ازنظر مکانی در اغلب ایستگاه های دامنه های غربی زاگرس و برخی ایستگاه های ساحلی جنوب تمام این رخدادها بارشی بوده اند. درمجموع این پدیده بین 6 تا 69 درصد مجموع بارش های کشور را طی 6 ماهه سرد تامین کرده است. حداکثر آن متعلق به نواحی جنوبی کشور بوده و با افزایش عرض جغرافیایی این سهم کاهش یافته است. علاوه بر این، افزایش بارش حاصل از رودخانه های جوی به طور متوسط موجب افزایش مجموع بارش ماهانه در 84 درصد ایستگاه های موردمطالعه شده است. همچنین بارش متاثر از پدیده در زمان های مختلف دارای نابرابری مکانی است.