تجلیات هنر قدسی در آیین یارسان

هنر از ابتدای تاریخ بشر وسیله ای برای تجلی مادی باورها بوده است؛ لذا بارزترین تجلی گاه معنویت و هویت متعالی انسانی را که از دین نشات می گیرد، می توان در لایه های پنهانی هنر جستجو کرد. هدف غایی و نهایی هنر قدسی، فراخوانی و یادآوری احساسات یا انتقال تاثرات نیست، بلکه هنر قدسی، رمز است و بدین علت جز وسایل ساده و اولین و اصلی، مستغنی از هر دستاویز دیگری است؛ وانگهی چیزی جز کنایه و اشاره نمی تواند بود؛ زیرا موضوع واقعی اش مالاکلام است و زبان از وصفش عاجز؛ ریشه و اصل آسمانی دارد، زیرا الگوهایش بازتاب واقعیات ماوراء عالم صوراند. هنر مقدس که زبده خلقت «صنع الهی» را به زبان تمثیل تکرار و دگربار بیان یا اعاده می کند، نمودگار سرشت رمزی عالم است و بدین گونه روح انسان را از قید تعلق به واقعیات درشتناک و ناپایدار می رهاند. پژوهش حاضر با هدف «بررسی مبانی هنر (سماع و موسیقی) قدسی در آیین یارسان از دیدگاه سنت گرایان، با تاکید بر آرای سیدحسین نصر» با روش توصیفی-تحلیلی و به شیوه بینامتنی انجام شده است. هنر قدسی در آیین یارسان، در قالب های مختلف، از جمله سماع و موسیقی، تجلی می یابد. سماع، نوعی رقص دایره وار و به صورت دسته جمعی است که طی مراسم «جمع» انجام می گیرد. دعاهای آنان همراه موسیقی از سوی ذاکران خوانده می شود. از موسیقی برای بیان حقایق و مفاهیم عرفانی استفاده می شود. تنبور، ساز اصلی آیین یارسان است و در مراسم سماع و سایر مراسم مذهبی این آیین مورد استفاده قرار می گیرد.